Tres escribanos

Lo reconozco, con lo listos y listados que son, no distingo las variedades de escribanos. Los entendidos me explican las características de cada cual: las rayas en la cabeza, los colores vivos, el pico ganchudo, el tamaño, las zonas habituales…y sigo igual.

He conseguido, tras muchas cavilaciones y comparativas de todas las fotos que circulan por la red, identificar al más llamativo para mí: llamativo por su color amarillo fosforito y sus dos rayas negras en la cara. Estoy hablando del escribano cerillo.

La primera vez se nos presentó en las campas de Arraiz, escondido entre la hierba, correteando entre las bisbitas, jugando al camuflaje.

escribano cerillo
De lejos se me confunde con las bisbitas, sí, pero solo de lejos, ¿Eh?

La segunda vez un poco más visible, llamando la atención del fotógrafo posado en la valla más cercana. Allí ya pudimos distinguir su espalda rojiza y los tonos intensos faciales. Las hembras con la cara más oscura…

escribano cerillo
Si no me sacas favorecida, no vuelvo…

Y ya se fue animando, hasta dejarnos estas demostraciones de cercanía

escribano cerillo
Una de perfil para que te fijes en mi ojito negro

donde se aprecia claramente el patrón negro y amarillo tan distintivo que lucen los machos.

escribano cerillo
Y otra de espalda pra que mires bien mis líneas negras entre el fondo amarillo

En una excursión a Mendixur, cerca de Vitoria, tuvimos la suerte de escuchar a cientos de escribanos soteños. Y digo escuchar porque se les veía revolotear entre la maleza pero no alcanzábamos a sacarles guapos.

Bajo la intensa luz de mediodía, entre las sombreadas hojas, nos miraba con un poco de guasa…

escribano soteño
Miradme bien: capucha oscura, línea del ojo muy marcada

Seguro que había visto mejores fotógrafos por la zona…

escribano soteño
Pecho con tonos rojizos, barbilla negra
escribano soteño
Zonas amarillas en mi vientre, cola oscura con las rectrices exteriores blancas
escribano soteño
Y ese bonito tono castaño en mi espalda, tan otoñal

Y el tercer escribano es mi gran incógnita. En un principio clasificado como escribano triguero, las marcas faciales, el plumaje y sobre todo, el tono rosado del pico inferior, me dejan en la más absoluta desorientación.

¿Es un escribano? ¿Es un triguero? ¿Es una hembra de otro escribano? hay alguien que me lo pueda aclarar??? ¿Es otro bicho cualquiera ?

escribano triguero
Miradme bien la espalda

Estaba comiendo semillas, creo que tiene rasgos de escribano, pero…tampoco soy una experta…

escribano triguero
Mi perfil más favorecedor
escribano triguero
La parte inferior de mi pico color rosado
escribano triguero
Y las marcas de mi cara. ¿Que soy?

Espero que me déis una sorpresa. ¡Gracias!

Hiru berdantzak

Aitortzen dut, diren bezain azkar eta zerrendatuak izanik, ez ditudala berdantzen barietateak bereizten. Adituek bakoitzaren ezaugarriak azaltzen dizkidate: buruko marrak, kolore biziak, moko kakotua, tamaina, ohiko eremuak… eta berdin jarraitzen dut.

Sarean dabiltzan argazki guztien gogoeta eta konparazio askoren ondoren, niretzat deigarriena dena identifikatzea lortu dut: deigarria bere fosforito kolore horiagatik eta aurpegian dituen bi marra beltzengatik. Berdantza horiaz ari naiz.

Lehenengo aldian Arraizeko zelaietan agertu zitzaigun, belar artean ezkutatuta, negu txirtetan artean korrika, kamuflajean jolasten.

escribano cerillo
Urrutitik negu txirtekin nahasten naiz, bai, baina urrunetik bakarrik, e?

Bigarren aldiz pixka bat ikusgarriago, hurbilen dagoen hesian pausatutako argazkilariaren arreta erakarriz. Han ikusi ahal izan genituen haren bizkar gorrixka eta aurpegiko tonu biziak. Aurpegirik ilunena duten emeak…

escribano cerillo
guapa ateratzen ez badidazu, ez naiz itzuliko…

Eta animatzen joan zen, hurbiltasun erakustaldi hauek utzi arte.

escribano cerillo
Bat, profilekoa, nire begi txiki beltzari begira egon zaitezen

non argi eta garbi ikusten baita arrek janzten duten patroi beltz eta hori hain bereizgarria.

escribano cerillo
Eta bizkarreko beste bat, nire lerro beltzak hondo horiaren artean ondo begiratzeko.

Gasteiztik gertu dagoen Mendixurrera egindako txango batean, ehunka hesi-berdantzari entzuteko zortea izan genuen. Eta entzun diot sastraka artean jirabiraka ikusten genituelako, baina ezin genien ederrik atera.

Eguerdiko argi biziaren azpian, hosto itzaltsuen artean, guasa pixka batez begiratzen zigun…

escribano soteño
Begira iezadazue ondo: kaputxa iluna, begiko marra oso markatua

Ziur argazkilari hobeak ikusi zituela inguruan…

escribano soteño
Bularra tonu gorrixkekin, kokots beltza
escribano soteño
zati horiak nire sabelean, buztan iluna kanpoko errektriz zuriekin
escribano soteño
Eta nire bizkarrean gaztaina-tonu polit hori, hain udazkena.

Eta hirugarren berdantza nire zalantza handia da. Hasieran, gari-berdantza gisa sailkaturik, aurpegiko markek, lumajeak eta, batez ere, beheko mokoaren tonu arrosak erabateko desorientazioan uzten naute.

berdantza bat da? Gari-berdantza da? Beste berdanta bateko emea da? Norbaitek argituko dit?? Beste edozein txoritxoa da?

escribano triguero
Begiratu ondo bizkarrari.

Haziak jaten ari nintzen, uste dut berdantza hazpegiak dituela, baina ez naiz aditua…

escribano triguero
Nire profil mesedegarriena
escribano triguero
Nire moko arrosaren behealdea
escribano triguero
Eta nire aurpegiko markak. Zer naiz?

Espero dut sorpresa bat emango didazula. ¡Mila esker!

Somormujo lavanco en Mendixur

En las colas sur del embalse Ullibarri-Gamboa, a unos 15 kilómetros de Vitoria, tanto en las épocas de migración (primavera y otoño) como en el verano en época de cría, se puede gozar del increíble espectáculo que ofrecen las aves en el parque ornitológico de Mendixur, como hicimos nosotros a principios de agosto.

garzas en mendixur
Garceta grande vs garza real en Mendixur

Garzas, zampullines, ánades azulones y frisos, patos cuchara…todo tipo de aves anidan o recalan en este remanso de paz entre los que destaca uno de nuestros preferidos…

Como un diminuto monstruo del lago Ness, surge de las tranquilas aguas de la laguna de Mendixur el esbelto cuello de este juvenil de somormujo lavanco…

somormujo lavanco
¿Que me has llamado quéeeeee??? Búscate un espejo, anda!

…un juvenil que aún siendo muy capaz de procurarse la comida, prefiere perseguir a su progenitora a lo largo de todo el embalse…

somormujo lavanco
Sabe pescar, es un artista con el pico, pero lo tengo muy enmadrado.

…haciéndonos reír con sus trucos y travesuras. Primero observa desde lejos cómo se le da la pesca a su maestra…

somormujo lavanco
Ahí está mami, mira qué pedazo de pescaíto rico tiene en el pico…

…la cual se aleja disimulando y engullendo presa tras presa sin prestarle demasiada atención a su vástago…

somormujo lavanco
Me voy un poco más lejos, que el niño me ha salido tragón y no me deja cenar en paz

…después, cuando el jovenzuelo decide que el pescadito en el pico ajeno tiene buena pinta, inicia una frenética carrera entre grititos persiguiendo a su madre…

somormujo lavanco
¡Que voy que voy que vooooyyyyy, ese pececito es pa’ míiiii!!!

…mientras ella decide que es más educativo nadar en dirección contraria…

somormujo lavanco
Es que ya es mayorcito el niño, algún día se tiene que independizar…

…y dejar a su vástago con las ganas.

somormujo lavanco
Buf, tanta carrera pa’ ná…

Parece que la maniobra ha dado resultado: el pequeñuelo acaba de pescar un hermoso ejemplar que se ha tragado sin respirar.

somormujo lavanco
Ahora toca una buena siesta, después de tanto esfuerzo. ¡A dormir!

Atardece en la laguna, las bandadas de aves se dirigen a su lugar de descanso…

anochecer mendixur
anochecer mendixur

… el fin perfecto de un día genial.

Murgil handi Mendixurren

Uribarri Ganboa urtegiko hegoaldeko ilaretan, Gasteiztik 15 bat kilometrora, bai migrazio-garaietan (udaberrian eta udazkenean), bai ugaltze-garaian, hegaztiek Mendixurreko parke ornitologikoan eskaintzen duten ikuskizun harrigarriaz goza daiteke, guk abuztuaren hasieran egin genuen bezala.

garzas en mendixur
Gartzeta handia vs koartza handia Mendixurren

Lertxunak, txinportak, basa-ahate eta ipar-ahateak, ahate mokozabalak… era guztietako hegaztiek egiten dute habia bake-hondar honetan, eta horien artean gure kutunetako bat nabarmentzen da…

Ness aintzirako munstro ñimiño bat bezala, Mendixur aintzirako ur lasaietatik sortzen da gazte honen lepo liraina, murgi haundiko gaztetxo…

somormujo lavanco
Zer deitu didazuuuu??? Bilatu ispilu bat, tira!

… janaria eskuratzeko gai izan arren, urtegi osoan zehar gurasoaren atzetik ibiltzea nahiago duen gazte bat…

somormujo lavanco
Arrantzan badaki, artista bikaina da, baina oso amazulo izanez…

… bere trikimailu eta bihurrikeriekin barre eginaraziz. Lehenik eta behin, urrutitik begiratzen dio bere irakasleari nola ematen zaion arrantza…

somormujo lavanco
Hor dago amatxo, begira zer arrain puska aberatsa duen mokoan…

Eta hori disimulatuz eta harrapakinez harrapakina irentsiz urruntzen da, bere umeari arreta handirik eskaini gabe…

somormujo lavanco
Urrutixeago noa, umea tripaundi bat atera zait eta ez dit bakean afaltzen uzten.

… gero, gaztetxoak erabakitzen duenean arrainak itxura ona duela besteren mokoan, lasterketa frenetiko bat hasten du garrasitxoen artean, amaren atzetik…

somormujo lavanco
Banoala banoalaaaaa, arraintxo hori niretzaaaat!!!

… amak erabakitzen duen bitartean hezitzaileagoa dela kontrako norabidean igeri egitea…

somormujo lavanco
Izan ere, umea adinekoa da, egunen batean independizatu egin behar da…

… eta bere umetxoa gogoz utzi.

somormujo lavanco
Buf, hainbeste lasterketa ezer lortu gabe.

Badirudi azpijokoak emaitza eman duela: ume txikiak ale eder bat arrantzatu berri du, arnasarik hartu gabe irentsi duena.

somormujo lavanco
Orain siesta ona egin behar duzu, hainbeste esfortzu egin ondoren. Lotara!

Ilunabarra aintziran, hegazti-saldoak atsedenlekura doaz…

anochecer mendixur
anochecer mendixur

… egun bikain baten amaiera perfektua.