Ihi-txoriarekin lehen kontaktua airea zeharkatzen duen soinu bereizgarri bat da. Eta besterik ez. Ez dago txoririk hegan, Txip! Ostaturiko hegaztirik ez dago, Txip! Ezin duzu soinu hori nondik datorren aurkitu…
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P9190336MA.jpg)
Zerbaitek begiratzen zaituela sentitzen duzu, aztertzen zaitu, zelatatzen zaitu, Txip!
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P7020084MA.jpg)
Noranahi begiratzen duzu: zerutik ezer ez, belarretik ezer ez, zeruertzetik ezer ez. Bitartean, musika fondoan Txip-Txip-Txip soinuak jarraitzen du…
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P7020082MA.jpg)
Eta amore emateko zorian zaudenean, begi ertzetik irudi ñimiño bat ikusten duzu, belar-brizna baten gainean forma hartzen duena. Hain txikia? Benetan?
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020150MA.jpg)
Han dago, belar izpiko mantu berdearen gainean, edo eguzki koloreko gari-galburuan, edo bitxilore erresalatuan. Tonu lurtarreko txoritxo bat, punta zuriekin buztan motz eta biribilduan…
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020145MA.jpg)
… bizkar arre-gorrixka, zerrenda ilunekin gorputz osoan, sabel zurixka, eta pikotxo apur bat kurbatuta.
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020095MA.jpg)
Bada, ikusten duzuen tokian, 10 cm inguruko tamaina eta 8 eta 12 gramo arteko pisua duela, bertako izenak kontuan hartzen baditugu -hau da, eskualde bakoitzeko berezkoak-, bertako txoritxorik handiena eta indartsuena bihurtzen da.
Adi: cierrapuños, tumbabarcos (Huelva y Sevilla), tumbacarretas (Doñana), esclafamuntanyes (revientamontañas, Valencia),hau hasteko besterik ez da, bere indar neurrigabea goraipatuz.
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020135MA.jpg)
Badirudi Huelvan bere tamaina pixka bat puzten dutela, bueyesito deituz…
Pisuari erreferentzia eginez eta «apur bat besterik ez» esajeratuz: cienlibras, Doñana inguruan.
Beste leku batzuetan, Badajozen eta Teruelen esaterako, tamaina txikia hartzen da kontuan, eta are txikiagoa bihurtzen da: pájaro-mosca eta moscareta.
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020108MA.jpg)
Peti-rei edo reiet ere esaten zaio, errege txikia esan nahiko lukeena, l ‘Ebre deltan…
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020109MA.jpg)
… eta jatorri onomatopeikoko izen askorengatik, hala nola titet, sit, tintin, trit. Montalbanen, kexuaren txoritxoa, oilaskoak asko kexu egiten du eta!
Huelva/Sevillan, zosquitito izen atsegina erabiltzen dute.
Eta gure inguruan, ihi-txori, ihien artean dabilen txoria.
![](http://txoritxikiak.com/wp-content/uploads/2023/09/P6020090MA.jpg)
Ikusten duzuenez, indar eta trebetasun handiko hegazti umila da herri iruditerian, mendiak hautsi eta itsasontziak hondoratzeko gai dena. Baina niretzat, beti izango da Txip-Txiiip!!! -ren erritmo nekaezinean airean saltoka hegan egiten den kantarin erresalatua.
Goza dezagun, ospa dezagun, aprobetxatu dezagun gure kultura aberasten duen barietateaz.