Hegazti egindako dotorezia: lertxunen istorio bat

Itxura hauskorra izan arren, bere gorputz estilizatuak eta hanka luze eta indartsuek ibaiaren korronteetan eusten uzten diete: oinek aurrerantz eta atzerantz begira dauden hiru hatz dituzte, eta egonkortasuna ematen diete, ura mugitu arren.

Beti ointxoak beratzen.

Lertxunen lepo luzeak orno zerbikalak aldatuta ditu, S forman bihurritu ahal izateko, eta luzeagoa da eguneko lertxunetan gauekoetan baino. Lepo horrek hegaz uzkurtzen da, eta profil berezia osatzen du.

Lepoa uzkurtuta, hankak luzatuta, behatzatxoak ura ukitzen

Haien arrantza modua moko luzearen mugimendu azkarra da, arpoi formakoa, eta mota guztietako harrapakinak lortzen dituzte: arraintxoak, krustazeoak, baita beste hegazti batzuen txitak ere, haragijaleak baitira.

Kontuz orratzarekin…

Gure hezegune eta ibaietan lertxun batzuk ikus eta goza ditzakegu, begi hutsez, eta, hasteko, beti zelatan dagoen koartza grisa…

Abusuko ur-jauzian kokatua, ohituraz dudan bezala

..eta bere ahaide hurbila, koartza inperiala.

Santoñako paduretan dut nire aterperik onena…
…¡Kanaberadien artean!

Idi-lertxuntxo, mundu osoan ezaguna, behien artean kulunkatzen diren euliez elikatzen delako

Hemendik, zomorroak euli beltzetan, zomorro koxkorretan, tábano erraldoietan katalogatu daitezke…
…eltxo pikantoiak, kakalardoen bat eta matxinsalto despistatu pare bat…
Baina ez joan Arraiz mendira, lehengoan izan bainintzen eta behiek ez zidaten utzi ezta hurbiltzen ere…
…eta atseden bat hartzeko lo kuluxka bat ur ondoan egitea baino hoberik ez dago.

Gartzeta handia, grisakoarena antzekoa, zuria eta moko laranjakoa.

Psst pstt, ahate, esnatu!

Eta arreba txikia, gartzeta zuria. Inpoluta, dotore, oso estilizaturik, dotorea baino gehiago. Ibileko moduak ere kopete handikoak dira. Santoñako uretan enperatriza da.

Pa ‘cursi hau idazten duena. Maiteminduta daukadala badakit, baina uste dut urrunegi joan dela

Hunkitzen banaiz. Ikusten dudan bakoitzean gero eta politagoaaaa iruditzen zait.

Lertxuntxo zuria, Abusuko zubiaren gainetik ikusita. Arrantzan ari zen.
Hartzen uzten ez diren karramarroekin borrokan.
Hain eguzki bikainarekin dantza besterik ez zait geratzen.
lasai jaterik ez didate uzten…

Jakina, «ardeidae» mota gehiago daude (izena ere etereoa da), hainbeste lertxunen eta antzekoen artean martinete arrunta dugu. Gaztetxo hori Salburuako hezeguneetan hurbildu zitzaigun, Gasteizko erdigunean dagoen oasi horretan.

Goiz osoa zuhaitzaren azpian ezkutaturik, eta bost minututan hogei argazkilari iritsi dira.

Eta agur esateko, Sorollaren koadro batetik pasa litekeen irudi hau, margolari handiak hegaztiak irudikatu nahi izan balitu. Ilunabarraren argiak eta uraren distirak lertxun gris hau Santoñako paduretan gaua igaroko duen ostatuetarantz egiten duen hegaldian kokatzen dute.

Hegan egiten joaaateeennnn, hegan egiten etortzeeeennn

Argi dago lertxunak gustatzen zaizkidala, ezta?

Eta ekaitza amaitu zen, 2. zatia

Egun batzuk geroago , Algortako La Bolako hondartzara itzul gintezke, txirri zuri herrenaren egoera egiaztatzeko.

Edo joan egin zen edo sendatu egin zen, zeren eta, bakarrik egon beharrean, bi ikusi genituen.

Azken itsaskiaren hondarren artean hondartzatxo osoan zehar korrika. –Bestalde, etsigarria da hondakin artean plastiko ugari ikustea, ez da harritzekoa mikroplastikoz elikatzea. Espero dezagun hau etorkizun hurbilean aldatzea… –

Beti da zaila txoritxo baten tamaina gutxi gora-behera deskribatzea, beraz, kaio erreidore honek eman zigun aukera aprobetxatzen dugu, gure txirri zuri elurrezko bolatxo txiki baten antzekoa dela uste izateko…

…nahiz eta buztanikara zuriaren ondoan hazi egin zela zirudien.

Handik egun batzuk zeramatzan ezohiko beste bisitari batek, zerra ertain batek.

Eroso zegoen argazkilari mordoarekin, ederra ateratzen ari baizioten…

… eta bere profilik onena eskaini zigun. –Horixe izan zen urpeko arrantzatik irteten zen une urrietan, noski-.

Baina txalorik onenak jaso zituena lertxuntxo txiki zuri hau izan zen, arrantzarako zuen trebetasunarekin.

Errege-sargo bat ere harrapatzen zuen, itsasertz harritsuko hondar artean ezkutatzen den horietakoa…

… bezala… –beno, ez dakit nola deitzen zaion arraintxo honi-…

Eta hau aingira bihurtzeko prozesuan dagoen angula hazi bat dela uste dut. ¡Ups, amaitu da prozesua!

Lertxuntxori begira zeundela, buztanikara hori kaskamotz hau sartu zitzaigun protagonismo-gogoz. Hemen kamerari begira…

Eta hemen haizeak bultzaturik, bere enaguak-kolore-marra-de-eguzkia erakusten digu.

Abiatzeko orduan, zuhaixken kontra erori bide zen belatz gorri batek eman zigun atentzioa. Antza denez, haize-bolada bortitz batek behartuta lurreratu zen. Zorionez azkar suspertu zen.

Zuhaitz baten adarrean bermatu zela zirudien, eta nire lehen inpresioa izan zen zuhaitzaren zati bat hautsi zela… baina ez.

Harrapaketa bat egin zuen, farola batean bermatu zen hura irensteko, eta hegaz jarraitu zuen.

Pena da ez ditugula ikusi han zebiltzan mendebal-txori batzuk. Edo agian bidaian segitu zuten… beste batean izango da.

Eta kolore askotako hegaztiak

Bilboko itsasadarrean, Abusu-La Peñan, bizi diren hegaztiei buruzko postaren jarraipena, non lertxunek eta ubarroiek janaria eta publikoa partekatzen duten.

cormoran grande
Ongi etorri bisitariak! Pasa eta ikusi dotorezia eta edertasun hedapen handia hiriaren erdigunean bertan!

Ez dela cityaren erdigunea, baina hala balitz bezala: auzo xume honetan parke handi bat aurkituko duzue paseatzeko, ariketa fisikoa egiteko eta itsasadarraren gaineko ikuspegiez gozatzeko…

martin pescador
Itsasadarraren gaineko ikuspegiak izateko, nireak, begirik kentzen ez diedanak…

Eta suertea baduzue, ikusi inguruetan sinestezinadirudikolorehauekin beti eskutatuta martin arrantzalea…

…edo lertxun txiki zuri liraina, irtirina, ilunabarrean uraren ispiluan begira dagoen bitartean…

garceta blanca
ispilutxo ispilutxo, esadazu… non dago arraintxo aberatsena?

Ahaztu gabe beren tamainan apalagoak ziren baina era berean deigarriak ziren txori txiki haiek…

Buztanikara zuria, isats jauzkaria astinduz…

lavandera blanca
Udaberri honetan jaio naiz eta oraindik ez dut nire txano beltza…ea peluxea ematen dudan?

Itsasadar osoan zubien artean igeri joaten den murgil handia…

somormujo lavanco
Sarritan etortzen naiz bisitan eta asko gustatzen zait bertakoen harridura aurpegia ikustea ni ikustean

Kulixka txikia, kaioen eta ahateen artean ohikoa…

andarrios chico
Arrantza-gunerik onenak ezagutzeko, galde iezadazue niriiiii!

Kolore biziko pizpireta ur-oiloa, aurten zailtasunak izan dituzte habia egiteko,

gallineta
Hiru aldiz eraman du urak gure habiak, hiru! Etxebizitza babestu bat eskatuko diot Udalari…

edo buztanikara horia, arroka eta korronteen artean urduri hegaka-jirabiraka

lavandera cascadeña
Jirabiraka diozu? Nire dantza eskolako ikaslerik onena naiz!

txilinporta, urpekaritza-eskolako arduraduna…

zampullin comun
Lehenengo ondo igeri egiten ikasten dugu, eh! Eta egun batzuk barru ur azpiko eskolekin hasi ginen…

Baina deigarriena, dotoreena eta dotoreena, dudarik gabe, lertxun hauskara da:

garza real
Begira nire tupe landuari, asko kostatu zait hain eder jartzea…

neska gazte hau inguruarekin mimetizatzen da bere kolore grisengatik, geldirik egoten da estatua gisa…

garza real
Ale, kito, ilea busti zait! Ez badit ezer irauten hainbeste urez…

…harik eta hegoak zabaldu eta modelo-pase berdingabe batean luzitzea erabakitzen duen arte, ikusleen gozamenerako.

Aniztasuna, kolorea eta trebetasun artistikoak, oso txirenak dira Abusu-La Peña gure hegaztiak