Eta gure argazkietan txolarreak bilatzen dituzten guztientzat, jakin ezazue ez garela haietaz ahazten. Egia esan, oso presente daude gure argazki guztietan.
Gure inguruko txoritxorik ohikoena da, hiri-altzariez jabetzen ikusten duguna da: barandetan…
…parkeen egituretan…
…hiri osoan landatutako zuhaitzetan…
…lorategiak eta florestak.
Eta inoiz, inoiz, inoiz huts egiten ez duen lekuan: taberna eta terrazako inguruan ibiltzen da, eta beldur izpirik gabe agertzen da askariaren hondarretara.
Hainbesteko lotsagabekeriaz, non familiako beste kide baten itxura izan lezakeen.
Eta zaila egiten zaigu haien eskakizunei ezetz egitea…
…azken ogi-apurra irentsen diren arte. Eta deskuidatzen bazara, beste ogitarteko bat eskatzen dizute!
Abenduaren 3an, txori-zale liztor batek abisua eman zuen: Delawareko gaztetxo eder bat Peña inguruan paseatzen ari zen, Nerbioi ibaian.
Birritan ikusi ahal izan nuen garbi, baina artista falta zitzaidan: ez badago hori justifikatzen duen argazkirik, ea nola konbentzitzen dudan nik inor ikusi dudala, eta azkenik, hemen dago. Festa egun hauek aprobetxatuz eta bere tokirik gustukoena zein den jakinda, ondo ikusi ahal izan genuen. Gu eta beste argazkilari batzuk! Konbentzio bat zirudien.
Oker zaudetela, ondo begira iezadazue…
Ez. Hau ez da.
Onartu beharra dago urrutitik ematen zuela pegoa: klaratxoa, moko ilun marrantatua, baina ez. Bigarren neguko kaio hankahoria izango dela uste dut, mantu grisagatik. Baina argi geratu zen arkakuso gaiztoak zituen irribarreko kaio bat hurbildu zitzaionean…
Hori bai, guapa guapa naizela argi ikusten da…
…eta tamaina konparatu ahal izan genuen. Batzuetan elementu jakin batzuk behar dira gauzak perspektiban jartzeko.
Beraz, tarte bat ibili genuen itsasadarraren ondoan, ohiko bihurtu diren beltxarga bikoteari eta martin arrantzaleari agur eginez, beti bezala. Eta tren-geltokira iritsi ginenean, hantxe zegoen, teilapean, itsasgorarekin itsasadarrean zehar zebiltzan arraintxoei begira.
Berriro aurkitu naute zoro hauek…
Hau
bai. Ikusten nola eragiten duen nahastea? Jaspeatua, mantu grisarekin,
hanka arrosekin eta moko bereizgarriarekin, arrosa orban beltzarekin.
Ezaugarri hori dela eta, pikanillada ere esaten zaio.
Hegaldia altxatu zuen bere kohortearen atzetik, eta aurreko postura itzuli zen. Eta argazkilari guztiak atzean.
Oraingoan beste ikuspegi bat eskaini zigun…
Hemen kamuflatuta, ziur ez nautela ikusten…
Bere lagun berriez inguraturik ikusi zuenean, argi eta garbi geratu zen. Tamainak dena esaten du.
Ikuskizuna hasi zen: lardaskak, zalapartak, irribarreko kaioen garrasitxoak, gure neskaren garrasitxoak, plisti-plasta gehiago…
Nerbioi ibaiko ur zurian bainu goxo bat hartzeko…
Argazki-makinen soinuak musika-hondoa balio zuen.
Bainuontzi handi honetan guztioooook sartzen gara…
Erakustaldia hegaleko mugimendu dotore batekin amaitu eta bakean utzi genuen.
¡Nire ezkutuko istorioak oso garbi geratu dira!
Benetan jenio pixka bat duela esan ziguten, eta berak janaria hartzea erabakitzen duenean, ez dago ezer eztabaidatzen dionik. Ni ere ez nintzateke neska horrekin haserretuko!
Hurrengoan, etortzen zarenean, ekarri urdaiazpiko pixka bat, ez bakarrik ogiz bizi da kaioa.¡Ikusi arte!
Itxura hauskorra izan arren, bere gorputz estilizatuak eta hanka luze eta indartsuek ibaiaren korronteetan eusten uzten diete: oinek aurrerantz eta atzerantz begira dauden hiru hatz dituzte, eta egonkortasuna ematen diete, ura mugitu arren.
Beti ointxoak beratzen.
Lertxunen lepo luzeak orno zerbikalak aldatuta ditu, S forman bihurritu ahal izateko, eta luzeagoa da eguneko lertxunetan gauekoetan baino. Lepo horrek hegaz uzkurtzen da, eta profil berezia osatzen du.
Lepoa uzkurtuta, hankak luzatuta, behatzatxoak ura ukitzen
Haien arrantza modua moko luzearen mugimendu azkarra da, arpoi formakoa, eta mota guztietako harrapakinak lortzen dituzte: arraintxoak, krustazeoak, baita beste hegazti batzuen txitak ere, haragijaleak baitira.
Kontuz orratzarekin…
Gure hezegune eta ibaietan lertxun batzuk ikus eta goza ditzakegu, begi hutsez, eta, hasteko, beti zelatan dagoen koartza grisa…
Idi-lertxuntxo, mundu osoan ezaguna, behien artean kulunkatzen diren euliez elikatzen delako
Hemendik, zomorroak euli beltzetan, zomorro koxkorretan, tábano erraldoietan katalogatu daitezke……eltxo pikantoiak, kakalardoen bat eta matxinsalto despistatu pare bat…Baina ez joan Arraiz mendira, lehengoan izan bainintzen eta behiek ez zidaten utzi ezta hurbiltzen ere……eta atseden bat hartzeko lo kuluxka bat ur ondoan egitea baino hoberik ez dago.
Gartzeta handia, grisakoarena antzekoa, zuria eta moko laranjakoa.
Psst pstt, ahate, esnatu!
Eta arreba txikia, gartzeta zuria. Inpoluta, dotore, oso estilizaturik, dotorea baino gehiago. Ibileko moduak ere kopete handikoak dira. Santoñako uretan enperatriza da.
Pa ‘cursi hau idazten duena. Maiteminduta daukadala badakit, baina uste dut urrunegi joan dela
Hunkitzen banaiz. Ikusten dudan bakoitzean gero eta politagoaaaa iruditzen zait.
Lertxuntxo zuria, Abusuko zubiaren gainetik ikusita. Arrantzan ari zen.Hartzen uzten ez diren karramarroekin borrokan.Hain eguzki bikainarekin dantza besterik ez zait geratzen.lasai jaterik ez didate uzten…
Jakina, «ardeidae» mota gehiago daude (izena ere etereoa da), hainbeste lertxunen eta antzekoen artean martinete arrunta dugu. Gaztetxo hori Salburuako hezeguneetan hurbildu zitzaigun, Gasteizko erdigunean dagoen oasi horretan.
Goiz osoa zuhaitzaren azpian ezkutaturik, eta bost minututan hogei argazkilari iritsi dira.
Eta agur esateko, Sorollaren koadro batetik pasa litekeen irudi hau, margolari handiak hegaztiak irudikatu nahi izan balitu. Ilunabarraren argiak eta uraren distirak lertxun gris hau Santoñako paduretan gaua igaroko duen ostatuetarantz egiten duen hegaldian kokatzen dute.
Hegan egiten joaaateeennnn, hegan egiten etortzeeeennn
Txio musikalak migrazio-txoritxoak dira, eta noizean behin gure zelai eta herriak alaitasunez betetzen dituzte abestuz eta giroa zomorrotxuz garbitzen lagunduz.
Irailaren erdialdean Urduñara egindako bisitan, aipatutako trenbide abonuak aprobetxatuz, dantzarako gogoz ezagutu genuen gaztetxo hau.
…banoaaaa hegan egiteeeennn…
Hainbeste asalduraren zergatiarik sumatu gabe jirabiraka ikusten genuen, harik eta ondo erreparatu genion arte…
…hegan egiteeeen natooor…
…harrapakin txikiz betetako armiarma-sare bat aurkituz.
Hurbil zebilen beste musikal bat bere partea eskatzen…
Horrek bufe librea dirudi… Gorde iezadazu zerbait, lagun!
…eta bien artean nolabaiteko lankidetza ezarri zuten…
Ez dago armiarmarik begien bistan. ¡Goazen ba!
…bata goiko aldetik eta bestea mugimenduari adi…
Cachisss, harrapatuta geratu da…
…eror litekeen edozein zomorrotxuz…
Itxaron, hari hau soltatzen dizut ea baten bat erortzen den…
…Erorketa askean harrapatzeko.
Hau bai! Harrapatua!
Armiarma sare txikiarekin amaitu zutenean, beste esplorazio hegaldi bat egin zuten eta…
¡Begira! ¡Beste sare bete bat aurkitu dut!
Hau bai dela jangela beteta edukitzea!
Ni goitik eta zu behetik, denontzat dago!
Kuriosote hau operazio osoa gainbegiratzen ari zela zirudien, eta hain adi, non argazki batzuk jarrera berean ateratzen utzi baitzigun. Ez nuen inoiz hain geldi ikusi!
Bi horiek bukatu bezain laster nik amaituko dut.
Urtero bezala, eltxo-biltzaileak hemendik igarotzen dira migrazio-mugimenduetan. Baina kontatu didate batzuek geratzea erabaki dutela, gustatu zaiela lekua… Ongi etorri!
Aurten opari handi bat egin digute: aldiriko trenak sustatzeko asmoarekin, autoaren mende gutxiago egoteko helburuarekin eta garraiobide hori erabiltzen duten langile guztiei laguntzearekin, Renferen eta Feveren (aldiriak eta distantzia erdiak) tren-bonuak sortu dira, irailetik abendura doan bidaiatzea eskaintzen digutenak. Eta azken berrien arabera, urtebetera luzatzea planteatu dute.
Trenean 10 €ordaintzen dira bonua eskatzean, eta itzulgarriak dira hiru hilabetean hamasei bidaia baino gehiago egiten badira. Txolin bat, jaun-andreok, gazteak eta kriaturatxoak oro har. Eta zure maskota eraman dezakezu!!!
Berrikuntza horrek normalean bisitatzen ez genituen lekuetara bidaiatzera bultzatu gaitu. Lehenengo astean Zorrotzara joan ginen, Kadaguara, Nerbioian ureztaten ibaira, hurbilduz. Lertxunak, oiloak, ubarroiak, kaioak kantitatean eta ¡aztore bat! aurkitu ditugu.
Ez nau inork ikusi, hemen ondo ezkutatuta nago…
Landarediaren artean ezkutatuta, harrapakina oraindik atzaparren artean duela. Uroilo bat harrapatu zuen eta astiro lumatzen zuen…
Maldizioka!
Luzaro egon ginen hari begira. Ikaragaitz, bere lanarekin jarraitu zuen.
Bada, pixka bat disimulatu beharko da… daukadan gosearekin…
Harrapakina dastatzen hasi zenean, bakean jaten uztea erabaki genuen.
Bi egun geroago, berriz ere tren-bonua erabili genuen Barakaldoko Galindora hurbiltzeko.
Ibaian zehar ibili ginen: ahateren bat, uroilotxo pare bat, txoritxoak eta… uroilanda handi bat.
Bat, bi, iru lau mokoa hondo sartzen dut
Txori txiki honi buruz esaten da askoz errazagoa dela entzutea ikustea baino. Hor zegoen, bada, ertz lohitsuan bila, gure gogoberotasunetik at.
bost, sei, zazpi, zortzi, ez dagoela ezer hemendik…
Atera eta kanaberen artean sartzen zen, bere zereginetan erabat kontzentratuta, gu ausartzen ez ginen bitartean, ezta arnasa hartzera ere beldurtzen bazen ere… Martin arrantzale bat ere ikusi genuen, baina trebeagoa izan zen eta garaiz ezkutatu zen.
bederatzi, hamar, hamaika ta hamab…¡Arrotzak! Ezkutatzera!
Asteburu horretan bertan, gure helmuga gogokoenetako batera hurbildu ginen: Abusura. Bilboko itsasadarrak beti eskaintzen digu barietatea eta ezustekoren bat edo beste, hala nola Niloren antzara edo kaio polarra. Eta hurbil, hurbil, Bolintxuko irteera dugu, bake-hondar txiki bat edozeinbat txoritetako, ur-zozo hau bezala.
Hemen aurkitu dut mendietatik etorri berri den ur goxoa…
Esan beharra daukat denbora asko daramagula baten bila. Eta bat-batean esaten digute batzuk inguruan dabiltzala… egun batzuk kostatu zitzaigun aurkitzea! Hori bai, ordutik aurrera…
…amuarrain-kimu despistaturen bat…
…eguuuuunero leku berean. Plazer bat, laztana.
…eta asko, eltxo asko. Geratuko naiz!
Ikusten duzue zer gozatzen den trenarekin. Hurrengora arte!
Urrian, udazkeneko eguraldiaren oparotasuna aprobetxatuz, Txoritxikiako taldeak bere ohiko larreak ordez lautadakoak aukeratu zuen
Gasteizko Salburuako hezeguneetara hurbiltzea erabaki genuen, hirigune batean integratutako interesgarrienetako berdeguneetara. Gertu duzue Errekaleor auzo okupatua, bertan ikusgai dauden muralei begiratu nahi badiezue ere.
Espazio basati batetik ibiltzearen sentsazioa eta hiriaren hurbiltasuna sentitzearen sentsazioa oso esperientzia bizigarria da. Bide luzeak, hegaztiez inguratuak, fauna txikia, txakurtxo abenturazaleren bat (gogoan izan beti txakurrak lotuta eramatea, aniztasun handiko gunea dela eta oso zirikagarria egiten zaiela…), anatida ezberdinak dituzten putzuak, hala nola antzara arrunta… paradisu txiki bat da galtzeko.
Eta siesta egiteko, ez ikusi nolako bakea dagoen hemen…Gure hegaldi erakustaldietako batean, argazkilariek hain gustuko duten batean…
Lehen aldia zen hegazti horiei guztiei argazkiak ateratzen genizkiela, eta topera gozatu genuen.
Zertzeta arruntaz maitemindu ginen, emea bere bitxitxo bereziarekin hegalean.
Bakoitzak nahi duen bezala makillatzen du bere burua, e!
Ezkutatzen diren istingorrak…
Ezkutatu eta ezkutatu berriro! Istingorrek ez dakitela dantzan!… herri kantu bat da edonora zoazela ere… eta ez digute egile eskubiderik ordaintzen.
… eta hegabera koloretsuak, haizezko gandor bereizgarriarekin, guztiak Arkautiko putzuan.
«Pelu» -tik atera berria, eta ufada batek jotzen duenean, flequillo p ‘arriba joaten zait!
Uroilanda handi bereziak landarediaren artean mimetizatzeko gaitasuna du, baina egun honetan haietako hiru lokatzetan miatzen ikustea lortu egin dugu, gazteak izango zirela seguruenik mokoan kolorerik ez dutelako… nahiz eta hainbeste lokatzekin ziurtatzea zaila den!
Harrapakin ona harrapatzeko, burua ondo murgildu behar da..Buztina ona da larruazalarentzat, dio nire amatxok…
Musika-hondokoa, oreinen berrea.
Haiek, urduri, dei bakoitzean ahotsa utziz…
¡Laztanaaaa!
¿Non zaudeee?
Neskak, erlaxatuta, eguzki izpiez gozatzen itsasertzaren ondoan…
Erlaxatuta? Jakingo bazenu nolako buruko mina dudan…
Las Zumas begiratokiaren irteeran, uretan erdi estalitako zuhaitz txiki baten azpian ezkutatuta, amiltxori gazte hau aurkitu dugu, bere zaintzan kontzentraturik, bere presentziaz ohartzen ziren oinezko apurrak alde batera utziz.
Bi ordu daramatzat arraintxoa noiz pasatuko zain, eta begiraleak etorriko zaizkit arrantza izutzera…Ez dago zer ikusirik , jaunak, mugi, mugi!!!
Eta, ibilaldia bukatutakoan, zuhaixka batzuen itzalean, erreka txindor ezagutu genuen, normalean entzuten den baina ikusten ez den txoritxo bat…
Salburuako oroitzapen on bat eraman dezazuen eta laster itzul zaitezten!
Derrigorrezko bisita da, natura basatia hiriaren erdigunean. Ikusten zailagoak dira beste animalia batzuk, hala nola azeriak, jinetak, erbinudeak, azkonarrak, basurdeak… baina egon, daude. Txoritxo batek esan dit…
Ez, benetakoetatik, denok ezagutzen ditugun usoetatik, hurrenez hurreneko nahaste eta misturek sortutako kolore desberdinetako horiek, zuririk garbienetik hasi eta tonu bitxienen nahaspilaraino doazenak.
Nitaz diote, Puri, abolengo zaharkituaren ondorengoa naizela, zorte ona izan zuela aitonak plebeia bat ezagutzeko…
Gure hiriko maizter gehienak uso hezigaitz ondorengoak dira, nahastuta eta birnahastuta kolorea galdu arte…
Begira niri eta nire lehengusina Puriri, ahateen parkekoari. Bularreko irisazioan berdinak, burua… baina hegoetara iristean, nireak grisak dira lerro ilun garbi batekin, eta bereak… manilako mantoi bat gainetik bota izan balitz bezala! Kakorratzaren kalatua eta guzti ditu.
Eta gutxi geratzen dira kolore garbi eta bereiziak dituztenak. Ohikoena da hainbat askotarikoak…
Jaspeadak, zatika, mantilarekin, kofiarekin, mantu grisarekin, zuriarekin, irisatuarekin, pintekin, ilargiekin… hau da, ez gara nabarmendu ere egiten Apirileko Azokan…
…izatea. Nahiz eta noizean behin harritu egiten gaituzten, zehatz gehiago uso zuria besteak beste.
Nire amonak zioen bere tatatak…… tarabuelak olibondo adar bat eraman zuela euri zaparrada batzuen ondoren… seguru Bilbokoa zela…
uso Batzuek ezdakit batek dute begiradan ,inposatzen duela… zerbaitek ikusi beharko du haien begien kolorea.
Abisatzen dizut: mania pixka bat zuen kontra hartzen hasia naiz, idazletxoZer kolorerekin begiratzen den, horren araberakoa da dena…Eta betileen erorketarena. Nik ez dizut beldurrik ematen,ez?
Beste uso bat, pagausoa, egoiliarra eta emigratzailea da, hau da, urtean zehar uso gutxi ikusten dugu, eta gero apirila eta iraila iristen dira eta txiribitak bezala loratzen dira euria egin ondoren…
Hegaka saldo ikusiko gaituzu, zure baso edo zelairik hurbilenean. Helduok bakarrik daramagun lepoko orban zuriak bereizten nau.Hiriko usoa baino pixka bat handiagoa naiz, baina urrutitik bakarrik ikusiko nauzunez, ziur ez duzula nabaritzen… Hori bai, ederrena naiz, zalantzarik gabe.
Eta, amaitzeko, usapal aurkezten dizuet: erraz nahasten da bere lankideen artean usoak, baina desberdina da: ohikoa da gure hirian usapal turkiarra ikustea, finagoa, lirainagoa, tonu monokromokoa eta marratxo beltza lepoan. Casilda Iturrizar andrearen parkean ohikoa da, ahateen betiko parkean, eta gero eta gehiago hirian zehar.
Bai, txolarreei lehia egiten ari naiz: ogi zati bat ikusi eta hondarrera jaurtitzen naiz…Hemen nire harkaitzean, ahate, beltxarga eta indioilarren artean, Bilbo erdialdean.
Europako usapalaren argazki on bat erakutsi nahi nizuke, ekialdeko lehengusina baino koloretsuagoa, baina oraindik ez dugu zorterik izan ikusteko eta ederra ateratzeko. Espero dezagun iraila aldera gure Arraiz maitean agertzea. Ordura arte… Bakea!
Nerbioi ibaia Bilboko itsasadarrean bihurtzen den eremuan.- Abusuko gure parke gogokoenaren parean, Ibaieder parkea, aste honetan bertan uretara begira dagoen egurrezko begiratoki bat estreinatzen zuena. Ba hor, ez.– Pixka bat aurrerago, errepidea igarota, Arrigorriagan sartzen… bai, hor, zubian. Non dago kartela erakusten duena nolako hegaztiak ikus ditzakezun zortea eta pazientzia baduzu… ikastolaren ondoan… Bai? Iritsi zara. Orain zoaz barandara, trafikoak zure oinen azpian zubia dardarikatu egiten duela sentituz. Eta begira:
Lurreratze perfektua, ur gardenen gunea, korronte leuna eta ubarroi bat ere ez bistan. Hemen geratuko naiz!
gozatu lertxuntxo arrunta edo gartzeta zuria nola iristen den ikusten. Gure hiria zeharkatzen duen ibaiaren ertzean lehorreratzen den hegaztirik dotore eta delikatuenetako bat.
Ez dut hemengo lagunik ikusten, agian lekuz okertu naiz… Hau ez al da Muskiz?
Aire lehergarriarekin agertzen da, lumak laztuta, grinak pizten…
Beno, ni neurera, gaudenez, lumajez harrotzera.
…zeren gartzeta arrak, bere eztei-garaian, buruan bi luma luze erakusten ditu,
Bizitza propioa dute, bi antenatxo bezala.Adatsa haizetan, aurten bereziki luzeak. Rastak mantentzea pentsatzen ari naiz.
baita luma-kopuru lirain bat ere, bularraldean eta atzealdean.
Ez zaitzatela engaina, benetan aireztatzen ari naiz, bero egiten baitdu…Brrrrr, zein hotz dagoen ura!
Eta edertasun hau laguna bilatzeko asmoz etorri da, argi dago?
Jakinarazten daaaa, interesatuta dauden guztieiii, ezkongabe nagoelaaaa..
Ez, ez da eztei-dantza, lehen urteko bi kaio patihori arrantza-gunean lehiatzen zaizkio: izan ere, urte osoa daramate angulitxoak lantzen, orain etorri berri bat iritsi eta guztiak eraman ditzan…
Tira, angulitxoak, denak harkaitzen azpian, otsoa datorrela, diñoooot, lertxuntxo eroa.Arrantza teknika hau ezagutzen al duzue? plisti-plasta egiten da hegoak astintzen, eta arraintxoak agertzen direnean… ñam!!!
Bere maniobrek ez dute emaitzarik ematen. Begiratzen du uren mugimenduari, eta saiatzen, arrakastarik gabe, pintxo bilbotar bat harrapatzen mokora eramateko…
Ez dut antxoa arrautzeztatua bat bera ere aurkitu, nola nabaritzen diren pandemiaren hondamenak…
Hirugarren bira bat ematen du eraikinen gainetik hegan, arrantza gunera itzuliz eta… ezer ez. Badirudi gaur ez dela bere eguna, ez janaririk, ez andregairik. Ilunduta, gaua igarotzeko aterpe bat bilatzea erabaki du. Bihar beste egun bat izango da, eta zorte pixka batekin…
Muskizeko paduretara, alarma-egoera amaitu baita eta udalerritik irten baikaitezke… han neska-laguna daukat, finkoa. Eta antxoak!!!
… berriro aurkitzen gara eta bere sedukzio metodoak erakusten dizkigu.
Nahiago nuke!!!
Aldarri eginez, erreklamatuz, jazarriz, janaria eskatuz, beste pandemia bat baletor bezala, mundua amaituko dela dirudi, hain modu zorrotzean. Udaberri honetan jaiotako txitak dira, batzuk ia gurasoak baino handiagoak, beste batzuk itxura ezberdinekoak, engainura daramatenak, beste hegazti mota batzuk balira bezala…
Ez duzu niregatik esango, argi dago nire amaren semea naizela… Begi handiak, moko luzea, bizkarra eta sabela moteatuta, lurrezko kolore … zozoa!!!Lumazko bolatxoa, moko motzagoa, sabelatxo jaspeatua eta albondiga itxura, ni birigarrozko txita naiz.
Baietz, badakigula, begi despistatuaz ikusita bi espezie oso antzekoak direla, horregatik gauza pare bat argitzen saiatzen gara:
Begi hutsez denok ezagutzen dugu zozo arra, gau iluneko koloreaz eta moko laranja alaikoz ale hau.
Ba ez dakit zer nahi duzun nik esatea, gaur goizean jaiki naiz lumarik ilunenekin, eguzkitan jarri naiz eta…Orain bai, beltza kanpotik, laranja mokoa eta zaintzaile begia, begietako eraztun laranja ondo markatuarekin.
Baina zozo emeari begiratzen diogunean, zalantzak sortzen zaizkigu…
Begira, erraza da, marroia naiz… zehaztugabe, mokoa… marroiaren eta laranjaren artean, bizkarraldea pixka bat moteatua, argi-iluna… zure auzoko zelaietan mokoka dabilen txori marroi ertain hori naiz.
..antzeko tamaina eta kolore duen beste txori bat datorkigulako burura: birigarroa. Normalean bizkarretik ikusten dugu, eta horrek nahasmena sortzen digu.
Begira, erraza da, marroia naiz… zehaztugabe, mokoa… marroiaren eta laranjaren artean, bizkarraldea pixka bat moteatua, argi-iluna… zure auzoko zelaietan mokoka dabilen txori marroi ertain hori naiz. Baaaina, tripa argi daukat, orbana ilunekin!!!! Nire mokoa txikiagoa da, baina elkarrekin ikusten ez bagaituzu, zaila da estimatzea.
Eta hemen aurrez aurre ikusten dugu, ezberdintasunak argitzen dizkiguna:
Nire bularra argia da orban marroiekin, ez zozoko emea bezala, marroia baita. Erabat. Alde guztietatik. Tripa ere bai, ea argi uzten dugun behingoz…
Zelaiak birigarroz eta zozoz beteta daude, eta txitoak bakarrik jaten ikasten ari dira. Une ezin hobea da horiek bereizten jolasteko; izan ere, birigarroa hegazti migratzailea da eta irailean hegaldia altxatuko du, eta ale gutxiago geratuko dira konparatzeko. Argazkitxo hauek erreferentzia gisa erabil ditzakezue:
Txito-zozo
Lur koloreko marroia, hosto lehorren artean ezkutatzeko
Txito-zozoren amatxo
Harrak zulotxoetatik ateratzen aditua
Txito-birigarroa
Ni hemen geldi geratzen naiz eta gurasoek janaria ahora ekartzen didate, jiji.
Txito-birigarroaren amatxo
Nire haurrak ez dakiena da harrapatzen ditudan hiru zomorrotxoetatik nik bi jaten ditudala, indarberritu egin behar dugula.
Eta, bide batez, gozatu, halaber, gure zelaietan bizi diren karnaba, txirriskil, txonda, txorrotxio, eulitxori eta beste hainbeste txoritxorekin!
Gure txoritarako irteeretan ikusnahi bat baino gehiago aurkitzen ditugu: argazki-kamera batekin ikusten gaituztelako hurbiltzen zaizkigun pertsonak eta inguruan zer dagoen interesgarria jakin nahi dutenak, helburuaren aurrean salto egiten duten haur jostalariak, berriketa gogoa duten adineko emakumeak… laburbilduz, entretenitzeko eta gozatzeko gogoa duten jendea. Eta ez ditzagun ahantz gure abentura-lagun maitagarrian hainbat interes ezberdinak dituzten txakurtxoen jabeak.
Nire zen aireak erakarriko ditu…
Denei kontatzen diegu istorio eta proposamen bera: begiratu zure ingurura. Hain gaude ohituta bizitza presaka bizitzera, non ahaztu egiten baitzaigu benetan gizaki egiten gaituenaz gozatzea: Lur planetan bizi diren espezieetako batekoak gara, gure ekosistemaren parte diren izaki bizidunek partekatzen duten planeta.
Sugandilarik xumeenetik……piraten tximelatari…… eta zaharrenek gogoratuko dute inguruko urmaelak igeltsuz beteta zeudela…
Naturaren edertasuna zure ondoan dago, lasai begiratu nahi baduzu.
Nondik uste duzu ateratzen dela hainbeste gustatzen zaizun ezti aberats hori?
Eta, lagin horretarako, botoi bat: Eskurtze parkea, Irala auzoan. Bertan, haurrak zuhaitzetara igotzen dira, gurasoek neska-mutilen zirenean askatasuna gogoratzen duten bitartean.
Eta ni arduratuko naiz minik har ez dezaten.
Aitona-amonek hurbiltzen zaizkien zozoak izutuz paseatzen dute, nerabeek txontekin ogitartekoa partekatzen dute eta kanidoek gehien gustatzen zaiena egiten dute: jolastea.
Ez duzue ideiarik ere, egun osoa ezkutuan: umeak, txakurrak, zozo hori gaizki begiratzen ari bazait…
Zuhaitzen adaburuen artean kirrinkak entzuten dira: hala dirudite behintzat, talde oso bat txutxumutxuka balego bezala… eta ez. Zure arreta eskatzen duen txirriskil arrunt txiki bat besterik ez da…
Kantu bitxi samarra daukat: bisagra herdoildua bezalako kirrinka.Kanariarraren ahaidea naiz, baina bera melodikoagoa da bere txioetan.
Txonta koloretsuak, garai honetan bularra grina gorriz tindatzen dutenak, gizakiengana hurbiltzen dira txolarreak imitatuz, pipak jaten gazte asko dagoela jakinik…
Hemen eguzkitan eserita txurumbelek korrika egiten duten bitartean…Eta hemen habia zaintzen, zuhaizka horren azpian dagoela…
Zozo bikote hau zizare mamitsuenak hartzeko lehiatzen diren bitartean…
Ez zaitez horrela jarri, laztana, oraintxe noa beste baten bila…
… birigarroak inguruko adar batetik begiratzen die…
Espero dut borrokan zizare lodi horrek ihes egitea eta nik harrapatzea…
… txinbo kapirotatu ar honek, bere txapel beltzarekin, adar altuenen egoera kontrolatzen du…
Parke osoko ikuspegirik onenak… Ui! Ume hori uretara sartuko da… badator aitite bera erreskatatzera, ondo egina!
Eta beti presente dagoen txolarreak legearen agente lanak egiten ditu.
Egun osoa bakea jartzen txoritxo zoro artean…
Baina freskatzeko eta indarberritzeko orduan, denak leku berera joaten dira: nolabaiteko gitarra itxura ematen dioten zuhaixkaz inguratutako ur-jauzi txikia.
Egia esan, ezkutatzen ari naiz, chisssst, ez dadila jakin…
Xirulari karnaba hauek.
ibaiak kantatzen dueneaaaaan, ura eramaten duuuu, eta fresko-fresko dagoooo, ubidearenaaaa,lailolailolaaaaa
Birigarroa askariaren ostean
Zizare-peazoa hartu berri dut…uf, zelako betekada…
Txinbo kaskabeltz emea
Nire mutilak zelatatzen duen bitartean, ni polit polita jartzen naiz.
Kolorez betetako hegal-hedapen batekin oparitzen digun txonta
Pilotua kontrol-dorrera, aireratzen…… motorrak erauzten…… hegalak posizioan. Hurrengo lurreratzea, haritz lodia autobidearen ondoan.
Ustekabean harrapatu gintuen eulitxori beltz txiki hau
Nire eztei-koloreek salatzen naute… beste batean oharkabean pasatuko nintzatekeen.
Eta, jakina, ordena mantentzeaz arduratzen dena. Ondo merezitako atsedena igerilekuan!
falta zitzaidana, igerilekuko sorosle gisa aritzea nire tarte libreetan…
Bai, hemen, Eskurtze parkean, jendez inguratuta, zarataren erdian, errepidearen ondoan… Bilbo erdialdean. Gurekin doazen hegaztiak sinetsarazten digutena baino askoz indartsuagoak eta bizidunagoak dira. Hainbesteraino, non, berriro konfinatuko bagintuzte, hiriaren jabe bihurtuko bailirateke. denborarenpoderioz …
