Bolako hondartzan. Sagailoaren ondoren, ekaitza, haizeak, euria… eguzkia ateratzen da. Eta hemen agertzen dira denboralearen hondarrak, egurrak, landare-hondarrak… eta txoritxo despistaturen bat oreka mantentzen saiatzen…
… buztanikara hori hau bezala, ez baitzirudien oso seguru zegoenik bere naufraga taularen gainean…
… eta hegan joan egitera ere ez zen animatzen.
Denbora luzean oholtxoaren gainean egon zen. Egoerarekin gozatzen ari zela zirudien, beraz, bere orekekin utzi genuen…
… eta olatuek ekarria zirudien harri-iraulari honetara hurbildu ginen.
Badakigu krustazeo xeheak, moluskuak, ur-arkakusoak eta kostaldeko intsektuak jaten dituela, eta badirudi ekaitz on baten ondoren janariak egiten diola salto ahora…
Gure ubarroi gogokoena. Beti agurtzera etortzen dena edo… ez al da berbera?
Arraintxoak jaten behin eta berriro, bere gaznate mardulagatik ondoriozta daitekeenez…
Eta nire argazkilari kuttunena: martin arrantzalea. Izpi urdin iheskorra, beti begi ertzarekin ikusten duguna, harik eta ezusteko bat eman eta pixka batean gelditzen den arte…
… lau fotiko ateratzeko adina denbora geldirik. honetan, inguruan mugitzen denari adi ikusten da…
… asperduraz aharrausika…
… eta kostaldean mairurik, diñooot, katurik egon ez dadin zainduz…
…agurtzeko ordua arte, argazki hau utzi zigunean. Oso pozik gaude zu ezagutzeaz.
Egunetik egunera hondartza zati hau gehiago gustatzen zait.
Egun batzuk geroago , Algortako La Bolako hondartzara itzul gintezke, txirri zuri herrenaren egoera egiaztatzeko.
Edo joan egin zen edo sendatu egin zen, zeren eta, bakarrik egon beharrean, bi ikusi genituen.
Azken itsaskiaren hondarren artean hondartzatxo osoan zehar korrika. –Bestalde, etsigarria da hondakin artean plastiko ugari ikustea, ez da harritzekoa mikroplastikoz elikatzea. Espero dezagun hau etorkizun hurbilean aldatzea… –
Beti da zaila txoritxo baten tamaina gutxi gora-behera deskribatzea, beraz, kaio erreidore honek eman zigun aukera aprobetxatzen dugu, gure txirri zuri elurrezko bolatxo txiki baten antzekoa dela uste izateko…
…nahiz eta buztanikara zuriaren ondoan hazi egin zela zirudien.
Handik egun batzuk zeramatzan ezohiko beste bisitari batek, zerra ertain batek.
Eroso zegoen argazkilari mordoarekin, ederra ateratzen ari baizioten…
… eta bere profilik onena eskaini zigun. –Horixe izan zen urpeko arrantzatik irteten zen une urrietan, noski-.
Baina txalorik onenak jaso zituena lertxuntxo txiki zuri hau izan zen, arrantzarako zuen trebetasunarekin.
Errege-sargo bat ere harrapatzen zuen, itsasertz harritsuko hondar artean ezkutatzen den horietakoa…
… bezala… –beno, ez dakit nola deitzen zaion arraintxo honi-…
Eta hau aingira bihurtzeko prozesuan dagoen angula hazi bat dela uste dut. ¡Ups, amaitu da prozesua!
Lertxuntxori begira zeundela, buztanikara hori kaskamotz hau sartu zitzaigun protagonismo-gogoz. Hemen kamerari begira…
Eta hemen haizeak bultzaturik, bere enaguak-kolore-marra-de-eguzkia erakusten digu.
Abiatzeko orduan, zuhaixken kontra erori bide zen belatz gorri batek eman zigun atentzioa. Antza denez, haize-bolada bortitz batek behartuta lurreratu zen. Zorionez azkar suspertu zen.
Zuhaitz baten adarrean bermatu zela zirudien, eta nire lehen inpresioa izan zen zuhaitzaren zati bat hautsi zela… baina ez.
Harrapaketa bat egin zuen, farola batean bermatu zen hura irensteko, eta hegaz jarraitu zuen.
Pena da ez ditugula ikusi han zebiltzan mendebal-txori batzuk. Edo agian bidaian segitu zuten… beste batean izango da.
Bilboko itsasadarrean, Abusu-La Peñan, bizi diren hegaztiei buruzko postaren jarraipena, non lertxunek eta ubarroiek janaria eta publikoa partekatzen duten.
Ez dela cityaren erdigunea, baina hala balitz bezala: auzo xume honetan parke handi bat aurkituko duzue paseatzeko, ariketa fisikoa egiteko eta itsasadarraren gaineko ikuspegiez gozatzeko…
Eta suertea baduzue, ikusi inguruetan sinestezinadirudikolorehauekin beti eskutatuta martin arrantzalea…
…edo lertxun txiki zuri liraina, irtirina, ilunabarrean uraren ispiluan begira dagoen bitartean…
Ahaztu gabe beren tamainan apalagoak ziren baina era berean deigarriak ziren txori txiki haiek…
Buztanikara zuria, isats jauzkaria astinduz…
Itsasadar osoan zubien artean igeri joaten den murgil handia…
Kulixka txikia, kaioen eta ahateen artean ohikoa…
Kolore biziko pizpireta ur-oiloa, aurten zailtasunak izan dituzte habia egiteko,
edo buztanikara horia, arroka eta korronteen artean urduri hegaka-jirabiraka
txilinporta, urpekaritza-eskolako arduraduna…
Baina deigarriena, dotoreena eta dotoreena, dudarik gabe, lertxun hauskara da:
neska gazte hau inguruarekin mimetizatzen da bere kolore grisengatik, geldirik egoten da estatua gisa…
…harik eta hegoak zabaldu eta modelo-pase berdingabe batean luzitzea erabakitzen duen arte, ikusleen gozamenerako.
Aniztasuna, kolorea eta trebetasun artistikoak, oso txirenak dira Abusu-La Peña gure hegaztiak
Erreka-txori deitzen zaie, aintzira ertzetara joateko duten joeragatik:
Buztanikara zuria, ohikoena, pizpireta, estilizatua eta zuri-beltzean bizitzeagatik ezagutzeko modukoa. Ezizen ezberdinak ditu: aguzelurrak, elurtxoa, pizpita, pimpina, rabicandila… aukeratu zuk!
ipurdantzari, pinpintxoría, txirri…baina bere benetako izena Motacilla alba da
Txoritxo honek ertz zuriko duen buztan beltz estilizatua eta luzea du, ibiltzean etengabe astintzen duena,
Arrak, udaberrian, buru beltza, aurpegi zuria eta begi txikiak eta ilunak ditu.
Hau da, neskalaguna bilatzeko doto dotore janzten da.
Lehen urteko gazteen ezaugarria aurpegiaren tonalitate horia da, baina buru beltza eta bizkar grisa bereizten dira.
Buztanikara zuri iluna uda amaieran etortzen da Britainiar Uharteetatik, eta bere mantu guztia, burua barne, gris iluna edo beltza da.
Bere tonu zuri-beltza askoz deigarriagoa da, bai hiriguneetan, asfaltoarekin nahastuta…
Zelaian bezala, berdearen gainetik nabarmenduz
Batez ere neguan, askoz ugariagoa da, gure herrialdean denboraldi honetan egotea gustatzen baitzaie, udazkenean iritsi eta udaberrian berriro migratuz.
Eta gure kaleetatik kulunkatzen ikus dezakegu.
Buztanikara horiak kapa gris urdinxka bat du, burutik hasi eta bizkar erdia hegoetaraino estaltzen duena, tonu ilunagokoa, begian marra zuri fina duena eta bere ezkontza-garaian bereizgarria den babero beltz bat. Bere behealdea, zuria eta horiaren nahasketa bat da.
Hanka gorrixkekin, bere lankideen -buztanikara zuriko eta horiko- hanken kontrastean
Emeek eta gazteek eztarri zuria izaten dute, arrek duten neguan bezala
Larre-buztanikara gehienetan zelai eta paduretan ikusten da, bular horia ia erradioaktiboa du, buru grisa eta bizkar berdexka, arraren kolore oso biziekin, are gehiago eztei-garaian, hanka beltzaranekin eta eztarri zuriarekin.
Emean eta gazteetan askoz ere leunagoak dira, bularraldea horixka eta bizkarra parda.
Seguru ezberdintasun gehiago daudela haien artean, baina horiekin pixka bat gehiago bereizten ditugu, zuk uste?