herria – Txoritxikiak

Joyuyo ahate Trapagaran

Joan den hilean Trapagarango ahatetxo urdinxkak (basahateak) bisitatu genituen eta, begira nondik, saria izan genuen: ahate joyuyo bat. Nondik atera da?

Ez zirudien oso deigarria bere senide europarrenen artean,… bakarrik…desberdina ematen zuen…

… azentu desberdineko lagun batek bisitatzen gaituenean bezala, eta denek ezagutu nahi dutenean bezala, nobedadeagatik. Ez dela hobea, ezta okerragoa ere, baina kortxolis! Berria da!!!

Izan ere, ahate hau etorri berria zen. Urteetan ondo sartutako oinezko batek esan zidanez, bezperan iritsi zen…

… eta bai, hasiberria zirudien, koadrilako gainerakoek pixka bat baztertua baitzuten…

… eta nohizean behin bultzadaren bat edo beste ematen zioten

«Ahatekada kriminaletik» ezkutatzen eta ibaiaren bihurgune batean babesten ari zela ikusi genuen.

Handik kontu handiz jaisten hasi zen korrontera iritsi arte…

… uraren indarragatik bere burua eramaten uzten zuen bitartean…

… urmael txiki batera iritsi arte,

non lasai geratu baitzen.

Gaur haren egoera egiaztatu dugu berriro, eta asko harritu gaitu…

… hobekuntza argi bat aurkitzea. Ederragoa dago, altuagoa…koloretsuagoa.

Masailetan zituen «kalte» txikiak luma berri zoragarriz estali dira…

…lumaje osoa koloretsua eta irmoa da, ezin hobeto delineatua…

… egoera onean dagoen ale bati dagokion bezala. Burua, mokoa inguratzen duten lerroak, bularraren marrazkia…

… itxura guztien arabera badirudi gure gaztetxoa bizitzeko leku on batera iritsi dela.

Izan daiteke eklipse garaia igaro zela, ahateek lumak aldatzen dituztenean, eta horregatik zirudien hain desangelaoa…

… baina gustatzen zaigu pentsatzea bere hobekuntza dagoeneko erabat integratuta egotearen ondorio dela!

Indioilar erreal zuri bat Abusun

Bizitzak ematen dizkizun sorpresatxoak… bizitza eta gure ohiko paseoak Abusu inguruan, zehazkiago, ikastolaren ondoko zubian.

Inguru honetan indioilar zuri bat bizi da aspalditik. Bai, ondo irakurri duzu, indiolar-erreal-zuri-bat. Hemen duzu, ikus dezazun ez zaitudala engainatzen…

Zalantzarik bazenuen, indioilarra naiz, erreala eta …zuri-jaspeatuta naiz, oraindik hazten ari naizela.

Auzoko emakume batek kontatu zigunez, hilabete inguru zeraman han inguruan, segur aski ez oso urruneko eskortaren batetik ihes eginda… Egun batean iritsi zen, giro ona gustatu zitzaion eta geratu egin zen.

Ez dakizu zer ibilaldi gogorra egin dudan, zeren uste baduzu honaino hegan etorri naizela…

Ez dauka identifikaziorik, ez eraztunik, ez inolako txaparik. Tira, erabat ezezaguna. Ez du jaberik izan behar… eta honek erreklamatu nahi badu, ezin du frogatu berea denik.

Identitatez aldatu dut, ez nazaten lokalizatu…

Buruko lumatxak eta txokolateko-zikin kolore kontuan hartuta, badakigu ale gaztea dela.

Denborarekin, lumatxo sinple horiek koroatxo barregarri bihurtuko dira.

Eta beren ibilera dela eta, makurrago, -arrak tente eta oilaskotxu ibiltzen direla suposatzen da-baliteke eme bat izatea. Baina inor ez da itsasadarrera jaitsi galdetzera!

Eta ez dadila inor ausartu ni gogaitzera etortzen, mokokada bat irabazten du eta!

Badirudi ondo moldatzen dela kaioekin, ahateekin, Niloko antzarekin, ubarroiekin, kulixka txikiekin… baita katuekin ere.

Ibaiaren bazter honetan, bakoitzak bere espazioa du. Ikusten duzu, ni bezalako atzerritar batek ere lursail txiki bat aurkitu du…

Espero dezagun euriak eta ur-mailaren igoerak ez diotela estutu bukatzen…

Oraingoz ondo goaz, azken egunetan euri dezente egin du eta hemen jarraitzen dut.

…eta errepideraino igo behar izatea edo bizitzeko beste leku bat bilatzea bultzatuta sentitu…

Imajinatzen duzu indioilar bat errepide erdian trafikoa gelditzen? Oso egokia Bilbo txirenen!

Edo agian igeri egiten ikasiko du eta inguruko beste uretako hegazti bat bihurtuko da!

Ikusiko dugu elkar, badakizu, Abusuko zubiaren azpian… Eta letxugitxoa bat ekarri nahi badidazu, ez naiz kexatuko… Baina nahiago dut urdaiazpiko ogitarteko bat!

Zelatan egongo gatzaizkio. Hurrengora arte!

Abusu, ezinezko presentzien lekua. Branta musuzuri.

Abusuko zubiaren inguruan indioilar erreal zuri bat zegoela ikusi, argazkiak atera eta dokumentatu eta handik egun batzuetara, bitxilloa handik jarraitzen zuela ikustera hurbildu ginen, lagun berriez inguratuta. Begira, hor dago, aldizkari egoera ezin hobean…

Itxaron… zer deabru da harkaitzetan dagoen… hegazti…ahate… antzara?? Ezinezkoa!!!

Begira ondo, neska. Badakidala itsutu samar zaudela…

Anatida hori ez da inola ere inguru honetakoa. Ezta pentsatu ere. Ez iparraldetik. Artikoko irletan umatzen den hegaztia baita! Zer deabru egiten du hemen?

Antzara migratzaileak dira, maiatzetik irailera bitartean beren umatze-kuarteletan egoten direnak, eta beren portaerak gizakiengandik urruntzera eramaten ditu… beraz, zaila da sinestea espezie horretako ale bat Abusutik dabilenik…

Anadee? Mandeeee? Traketsa deitzen didazu?

… Beraz, uste dut, agian, inguruko eskortaren batetik ihes egindako beste animalia txiki bat besterik ez dela. Izan ere, bai, asmatu duzue: espezie «apaingarri» gisa ere hazten da,… jende arraroaren lorategi eta zooetarako? (pfff)…

Hobe dut buelta bat ematea, kuxkuxeroek urduri jartzen nautela

Kontua da ale honek kukurruku-zaunka bitxi batekin harrapatu gintuela, eta egoerak uzten zigun bezain hurbil begiratu genion. Teleobjektibo okasiorako oso egoki baten abantailak.

Ommmm, potxingo hau perfektua da pixka batean meditatzeko…

Ilunabarra zen, eguzkia uraren uhinetan isladatzen hasi zen…

Eta berritsu horiek ez didate kontzentratzen uzten…

… gure protagonistari guapoago irteteko aukera emanez…

Ea begirada hiltzaile batekin isilarazten ditudan…

…argazki-kamerari ondo zuzendutako begirada erakutsiz…

… posturatxo axolagabe baten atzetik, askoz dotoreago geratzen zen…

Eta orain badator kulixka bikote hori, jirabiraka eta kirrinka…?

… likido elementoaren brontzezko eta urdinezko tonu irisatuekin kontrastean.

Minutu gutxi batzuk iraun zuen pose honetan, baina gozatzeko nahikoa…

Tartetxo bat gehiago, kaio mokogorriak eskuinetara…

…bere aurpegi zuri, moko, lepo eta bular beltzekoak… baita bere mokoa eta hankak ere, beltzak horiek ere.

Goiko aldeetako lumajeak grisak dira, marradun zuri-beltzekoak…

Ubarroiak hegan pasa berri dira atsedenlekura, beraz…

… alboetan marradun gris argia duten beheko alde zuriak…

… hegaldia altxatzeko ordua! Lo egiteko beste leku lasai bat bilatuko dugu.

… eta hegan doanean, V formako zerrenda zuri bat du goiko emari-eremuan, oso kontrastatua bere goiko-buztenarekin eta isatsaren gainerako zati beltzekin.

Eta hori izan zen dena. Hegoak zabaldu eta gure jazarpenetik ihes egin zuen… eta hemen daukagu Peñako hormen atzealde grafitatua, mundu guztiak ikus dezan han egon zela.

Gure lehen erakusketa lekuz aldatu da: Arrigorriaga. Eta eskupekoa, txolarraren bat.

Eskerrik asko gu hartzeagatik.

Apirilaren 17tik 28ra bisita gaitzakezue.

Eta gure argazkietan txolarreak bilatzen dituzten guztientzat, jakin ezazue ez garela haietaz ahazten. Egia esan, oso presente daude gure argazki guztietan.

Gure inguruko txoritxorik ohikoena da, hiri-altzariez jabetzen ikusten duguna da: barandetan…

…parkeen egituretan…

…hiri osoan landatutako zuhaitzetan…

…lorategiak eta florestak.

Eta inoiz, inoiz, inoiz huts egiten ez duen lekuan: taberna eta terrazako inguruan ibiltzen da, eta beldur izpirik gabe agertzen da askariaren hondarretara.

Hainbesteko lotsagabekeriaz, non familiako beste kide baten itxura izan lezakeen.

Eta zaila egiten zaigu haien eskakizunei ezetz egitea…

…azken ogi-apurra irentsen diren arte. Eta deskuidatzen bazara, beste ogitarteko bat eskatzen dizute!

Beti erne, beti zoriontsu eta zalapartari.

Beti gurekin.

Zuen bila doa, txolarre txiki horiek.

Delawareko kaio bat Bilbon bisita bat egiten

Abenduaren 3an, txori-zale liztor batek abisua eman zuen: Delawareko gaztetxo eder bat Peña inguruan paseatzen ari zen, Nerbioi ibaian.

Birritan ikusi ahal izan nuen garbi, baina artista falta zitzaidan: ez badago hori justifikatzen duen argazkirik, ea nola konbentzitzen dudan nik inor ikusi dudala, eta azkenik, hemen dago. Festa egun hauek aprobetxatuz eta bere tokirik gustukoena zein den jakinda, ondo ikusi ahal izan genuen. Gu eta beste argazkilari batzuk! Konbentzio bat zirudien.

Ez. Hau ez da.

Onartu beharra dago urrutitik ematen zuela pegoa: klaratxoa, moko ilun marrantatua, baina ez. Bigarren neguko kaio hankahoria izango dela uste dut, mantu grisagatik. Baina argi geratu zen arkakuso gaiztoak zituen irribarreko kaio bat hurbildu zitzaionean…

Hori bai, guapa guapa naizela argi ikusten da…

…eta tamaina konparatu ahal izan genuen. Batzuetan elementu jakin batzuk behar dira gauzak perspektiban jartzeko.

Beraz, tarte bat ibili genuen itsasadarraren ondoan, ohiko bihurtu diren beltxarga bikoteari eta martin arrantzaleari agur eginez, beti bezala. Eta tren-geltokira iritsi ginenean, hantxe zegoen, teilapean, itsasgorarekin itsasadarrean zehar zebiltzan arraintxoei begira.

Hau bai. Ikusten nola eragiten duen nahastea? Jaspeatua, mantu grisarekin, hanka arrosekin eta moko bereizgarriarekin, arrosa orban beltzarekin. Ezaugarri hori dela eta, pikanillada ere esaten zaio.

Hegaldia altxatu zuen bere kohortearen atzetik, eta aurreko postura itzuli zen. Eta argazkilari guztiak atzean.

Oraingoan beste ikuspegi bat eskaini zigun…

Hemen kamuflatuta, ziur ez nautela ikusten…

Bere lagun berriez inguraturik ikusi zuenean, argi eta garbi geratu zen. Tamainak dena esaten du.

Ikuskizuna hasi zen: lardaskak, zalapartak, irribarreko kaioen garrasitxoak, gure neskaren garrasitxoak, plisti-plasta gehiago…

Nerbioi ibaiko ur zurian bainu goxo bat hartzeko…

Argazki-makinen soinuak musika-hondoa balio zuen.

Bainuontzi handi honetan guztioooook sartzen gara…

Erakustaldia hegaleko mugimendu dotore batekin amaitu eta bakean utzi genuen.

¡Nire ezkutuko istorioak oso garbi geratu dira!

Benetan jenio pixka bat duela esan ziguten, eta berak janaria hartzea erabakitzen duenean, ez dago ezer eztabaidatzen dionik. Ni ere ez nintzateke neska horrekin haserretuko!

Hurrengoan, etortzen zarenean, ekarri urdaiazpiko pixka bat, ez bakarrik ogiz bizi da kaioa.¡Ikusi arte!

Hegazti egindako dotorezia: lertxunen istorio bat

Itxura hauskorra izan arren, bere gorputz estilizatuak eta hanka luze eta indartsuek ibaiaren korronteetan eusten uzten diete: oinek aurrerantz eta atzerantz begira dauden hiru hatz dituzte, eta egonkortasuna ematen diete, ura mugitu arren.

Lertxunen lepo luzeak orno zerbikalak aldatuta ditu, S forman bihurritu ahal izateko, eta luzeagoa da eguneko lertxunetan gauekoetan baino. Lepo horrek hegaz uzkurtzen da, eta profil berezia osatzen du.

Lepoa uzkurtuta, hankak luzatuta, behatzatxoak ura ukitzen

Haien arrantza modua moko luzearen mugimendu azkarra da, arpoi formakoa, eta mota guztietako harrapakinak lortzen dituzte: arraintxoak, krustazeoak, baita beste hegazti batzuen txitak ere, haragijaleak baitira.

Gure hezegune eta ibaietan lertxun batzuk ikus eta goza ditzakegu, begi hutsez, eta, hasteko, beti zelatan dagoen koartza grisa…

Abusuko ur-jauzian kokatua, ohituraz dudan bezala

..eta bere ahaide hurbila, koartza inperiala.

Santoñako paduretan dut nire aterperik onena…

Idi-lertxuntxo, mundu osoan ezaguna, behien artean kulunkatzen diren euliez elikatzen delako

Hemendik, zomorroak euli beltzetan, zomorro koxkorretan, tábano erraldoietan katalogatu daitezke…

…eltxo pikantoiak, kakalardoen bat eta matxinsalto despistatu pare bat…

Baina ez joan Arraiz mendira, lehengoan izan bainintzen eta behiek ez zidaten utzi ezta hurbiltzen ere…

…eta atseden bat hartzeko lo kuluxka bat ur ondoan egitea baino hoberik ez dago.

Gartzeta handia, grisakoarena antzekoa, zuria eta moko laranjakoa.

Eta arreba txikia, gartzeta zuria. Inpoluta, dotore, oso estilizaturik, dotorea baino gehiago. Ibileko moduak ere kopete handikoak dira. Santoñako uretan enperatriza da.

Pa ‘cursi hau idazten duena. Maiteminduta daukadala badakit, baina uste dut urrunegi joan dela

Hunkitzen banaiz. Ikusten dudan bakoitzean gero eta politagoaaaa iruditzen zait.

Lertxuntxo zuria, Abusuko zubiaren gainetik ikusita. Arrantzan ari zen.

Hartzen uzten ez diren karramarroekin borrokan.

Hain eguzki bikainarekin dantza besterik ez zait geratzen.

Jakina, «ardeidae» mota gehiago daude (izena ere etereoa da), hainbeste lertxunen eta antzekoen artean martinete arrunta dugu. Gaztetxo hori Salburuako hezeguneetan hurbildu zitzaigun, Gasteizko erdigunean dagoen oasi horretan.

Goiz osoa zuhaitzaren azpian ezkutaturik, eta bost minututan hogei argazkilari iritsi dira.

Eta agur esateko, Sorollaren koadro batetik pasa litekeen irudi hau, margolari handiak hegaztiak irudikatu nahi izan balitu. Ilunabarraren argiak eta uraren distirak lertxun gris hau Santoñako paduretan gaua igaroko duen ostatuetarantz egiten duen hegaldian kokatzen dute.

Hegan egiten joaaateeennnn, hegan egiten etortzeeeennn

Argi dago lertxunak gustatzen zaizkidala, ezta?

Txio musikaleko dantza

Txio musikalak migrazio-txoritxoak dira, eta noizean behin gure zelai eta herriak alaitasunez betetzen dituzte abestuz eta giroa zomorrotxuz garbitzen lagunduz.

Irailaren erdialdean Urduñara egindako bisitan, aipatutako trenbide abonuak aprobetxatuz, dantzarako gogoz ezagutu genuen gaztetxo hau.

Hainbeste asalduraren zergatiarik sumatu gabe jirabiraka ikusten genuen, harik eta ondo erreparatu genion arte…

…harrapakin txikiz betetako armiarma-sare bat aurkituz.

Hurbil zebilen beste musikal bat bere partea eskatzen…

Horrek bufe librea dirudi… Gorde iezadazu zerbait, lagun!

…eta bien artean nolabaiteko lankidetza ezarri zuten…

Ez dago armiarmarik begien bistan. ¡Goazen ba!

…bata goiko aldetik eta bestea mugimenduari adi…

…eror litekeen edozein zomorrotxuz…

Itxaron, hari hau soltatzen dizut ea baten bat erortzen den…

…Erorketa askean harrapatzeko.

Armiarma sare txikiarekin amaitu zutenean, beste esplorazio hegaldi bat egin zuten eta…

¡Begira! ¡Beste sare bete bat aurkitu dut!

Hau bai dela jangela beteta edukitzea!

Ni goitik eta zu behetik, denontzat dago!

Kuriosote hau operazio osoa gainbegiratzen ari zela zirudien, eta hain adi, non argazki batzuk jarrera berean ateratzen utzi baitzigun. Ez nuen inoiz hain geldi ikusi!

Bi horiek bukatu bezain laster nik amaituko dut.

Urtero bezala, eltxo-biltzaileak hemendik igarotzen dira migrazio-mugimenduetan. Baina kontatu didate batzuek geratzea erabaki dutela, gustatu zaiela lekua… Ongi etorri!

Trenez bidaiak egiten

Aurten opari handi bat egin digute: aldiriko trenak sustatzeko asmoarekin, autoaren mende gutxiago egoteko helburuarekin eta garraiobide hori erabiltzen duten langile guztiei laguntzearekin, Renferen eta Feveren (aldiriak eta distantzia erdiak) tren-bonuak sortu dira, irailetik abendura doan bidaiatzea eskaintzen digutenak. Eta azken berrien arabera, urtebetera luzatzea planteatu dute.

Trenean 10 €ordaintzen dira bonua eskatzean, eta itzulgarriak dira hiru hilabetean hamasei bidaia baino gehiago egiten badira. Txolin bat, jaun-andreok, gazteak eta kriaturatxoak oro har. Eta zure maskota eraman dezakezu!!!

Berrikuntza horrek normalean bisitatzen ez genituen lekuetara bidaiatzera bultzatu gaitu. Lehenengo astean Zorrotzara joan ginen, Kadaguara, Nerbioian ureztaten ibaira, hurbilduz. Lertxunak, oiloak, ubarroiak, kaioak kantitatean eta ¡aztore bat! aurkitu ditugu.

Ez nau inork ikusi, hemen ondo ezkutatuta nago…

Landarediaren artean ezkutatuta, harrapakina oraindik atzaparren artean duela. Uroilo bat harrapatu zuen eta astiro lumatzen zuen…

Luzaro egon ginen hari begira. Ikaragaitz, bere lanarekin jarraitu zuen.

Bada, pixka bat disimulatu beharko da… daukadan gosearekin…

Harrapakina dastatzen hasi zenean, bakean jaten uztea erabaki genuen.

Bi egun geroago, berriz ere tren-bonua erabili genuen Barakaldoko Galindora hurbiltzeko.

Ibaian zehar ibili ginen: ahateren bat, uroilotxo pare bat, txoritxoak eta… uroilanda handi bat.

Bat, bi, iru lau
mokoa hondo sartzen dut

Txori txiki honi buruz esaten da askoz errazagoa dela entzutea ikustea baino. Hor zegoen, bada, ertz lohitsuan bila, gure gogoberotasunetik at.

bost, sei, zazpi, zortzi,
ez dagoela ezer hemendik…

Atera eta kanaberen artean sartzen zen, bere zereginetan erabat kontzentratuta, gu ausartzen ez ginen bitartean, ezta arnasa hartzera ere beldurtzen bazen ere… Martin arrantzale bat ere ikusi genuen, baina trebeagoa izan zen eta garaiz ezkutatu zen.

bederatzi, hamar, hamaika ta hamab…¡Arrotzak! Ezkutatzera!

Asteburu horretan bertan, gure helmuga gogokoenetako batera hurbildu ginen: Abusura. Bilboko itsasadarrak beti eskaintzen digu barietatea eta ezustekoren bat edo beste, hala nola Niloren antzara edo kaio polarra. Eta hurbil, hurbil, Bolintxuko irteera dugu, bake-hondar txiki bat edozeinbat txoritetako, ur-zozo hau bezala.

Hemen aurkitu dut mendietatik etorri berri den ur goxoa…

Esan beharra daukat denbora asko daramagula baten bila. Eta bat-batean esaten digute batzuk inguruan dabiltzala… egun batzuk kostatu zitzaigun aurkitzea! Hori bai, ordutik aurrera…

…eguuuuunero leku berean. Plazer bat, laztana.

Ikusten duzue zer gozatzen den trenarekin. Hurrengora arte!

Salburua

Urrian, udazkeneko eguraldiaren oparotasuna aprobetxatuz, Txoritxikiako taldeak bere ohiko larreak ordez lautadakoak aukeratu zuen

Gasteizko Salburuako hezeguneetara hurbiltzea erabaki genuen, hirigune batean integratutako interesgarrienetako berdeguneetara. Gertu duzue Errekaleor auzo okupatua, bertan ikusgai dauden muralei begiratu nahi badiezue ere.

Espazio basati batetik ibiltzearen sentsazioa eta hiriaren hurbiltasuna sentitzearen sentsazioa oso esperientzia bizigarria da. Bide luzeak, hegaztiez inguratuak, fauna txikia, txakurtxo abenturazaleren bat (gogoan izan beti txakurrak lotuta eramatea, aniztasun handiko gunea dela eta oso zirikagarria egiten zaiela…), anatida ezberdinak dituzten putzuak, hala nola antzara arrunta… paradisu txiki bat da galtzeko.

ansar comun — Eta siesta egiteko, ez ikusi nolako bakea dagoen hemen…

Lehen aldia zen hegazti horiei guztiei argazkiak ateratzen genizkiela, eta topera gozatu genuen.

Zertzeta arruntaz maitemindu ginen, emea bere bitxitxo bereziarekin hegalean.

cerceta comun hembra — Ispilutxo berde esmeralda ederra, basa-ahatetik hobeto bereizteko…

… eta begi berdeen itzala duen arra…

cerceta comun macho — Bakoitzak nahi duen bezala makillatzen du bere burua, e!

Ezkutatzen diren istingorrak…

agachadiza común — Ezkutatu eta ezkutatu berriro! Istingorrek ez dakitela dantzan!… herri kantu bat da edonora zoazela ere… eta ez digute egile eskubiderik ordaintzen.

… eta hegabera koloretsuak, haizezko gandor bereizgarriarekin, guztiak Arkautiko putzuan.

avefría — «Pelu» -tik atera berria, eta ufada batek jotzen duenean, flequillo p ‘arriba joaten zait!

Uroilanda handi bereziak landarediaren artean mimetizatzeko gaitasuna du, baina egun honetan haietako hiru lokatzetan miatzen ikustea lortu egin dugu, gazteak izango zirela seguruenik mokoan kolorerik ez dutelako… nahiz eta hainbeste lokatzekin ziurtatzea zaila den!

rascon europeo — Harrapakin ona harrapatzeko, burua ondo murgildu behar da..

rascón europeo — Buztina ona da larruazalarentzat, dio nire amatxok…

Musika-hondokoa, oreinen berrea.

Haiek, urduri, dei bakoitzean ahotsa utziz…

¡Laztanaaaa!
¿Non zaudeee?

Neskak, erlaxatuta, eguzki izpiez gozatzen itsasertzaren ondoan…

ciervo hembra — Erlaxatuta? Jakingo bazenu nolako buruko mina dudan…

Las Zumas begiratokiaren irteeran, uretan erdi estalitako zuhaitz txiki baten azpian ezkutatuta, amiltxori gazte hau aurkitu dugu, bere zaintzan kontzentraturik, bere presentziaz ohartzen ziren oinezko apurrak alde batera utziz.

martinete juvenil — Bi ordu daramatzat arraintxoa noiz pasatuko zain, eta begiraleak etorriko zaizkit arrantza izutzera…

Ez dago zer ikusirik , jaunak, mugi, mugi!!!

Eta, ibilaldia bukatutakoan, zuhaixka batzuen itzalean, erreka txindor ezagutu genuen, normalean entzuten den baina ikusten ez den txoritxo bat…

cetia ruiseñor — Salburuako oroitzapen on bat eraman dezazuen eta laster itzul zaitezten!

Derrigorrezko bisita da, natura basatia hiriaren erdigunean. Ikusten zailagoak dira beste animalia batzuk, hala nola azeriak, jinetak, erbinudeak, azkonarrak, basurdeak… baina egon, daude. Txoritxo batek esan dit…

Itzuliko gara!

Usotxoak… artozkoak?

Ez, benetakoetatik, denok ezagutzen ditugun usoetatik, hurrenez hurreneko nahaste eta misturek sortutako kolore desberdinetako horiek, zuririk garbienetik hasi eta tonu bitxienen nahaspilaraino doazenak.

paloma comun-bravia — Nitaz diote, Puri, abolengo zaharkituaren ondorengoa naizela, zorte ona izan zuela aitonak plebeia bat ezagutzeko…

Gure hiriko maizter gehienak uso hezigaitz ondorengoak dira, nahastuta eta birnahastuta kolorea galdu arte…

paloma bravía — Begira niri eta nire lehengusina Puriri, ahateen parkekoari. Bularreko irisazioan berdinak, burua… baina hegoetara iristean, nireak grisak dira lerro ilun garbi batekin, eta bereak… manilako mantoi bat gainetik bota izan balitz bezala! Kakorratzaren kalatua eta guzti ditu.

Eta gutxi geratzen dira kolore garbi eta bereiziak dituztenak. Ohikoena da hainbat askotarikoak…

paloma común — Jaspeadak, zatika, mantilarekin, kofiarekin, mantu grisarekin, zuriarekin, irisatuarekin, pintekin, ilargiekin… hau da, ez gara nabarmendu ere egiten Apirileko Azokan…

…izatea. Nahiz eta noizean behin harritu egiten gaituzten, zehatz gehiago uso zuria besteak beste.

uso Batzuek ezdakit batek dute begiradan ,inposatzen duela… zerbaitek ikusi beharko du haien begien kolorea.

Beste uso bat, pagausoa, egoiliarra eta emigratzailea da, hau da, urtean zehar uso gutxi ikusten dugu, eta gero apirila eta iraila iristen dira eta txiribitak bezala loratzen dira euria egin ondoren…

paloma torcaz — *Hegaka saldo ikusiko gaituzu, zure baso edo zelairik hurbilenean. Helduok bakarrik daramagun lepoko orban zuriak bereizten nau.*

Eta, amaitzeko, usapal aurkezten dizuet: erraz nahasten da bere lankideen artean usoak, baina desberdina da: ohikoa da gure hirian usapal turkiarra ikustea, finagoa, lirainagoa, tonu monokromokoa eta marratxo beltza lepoan. Casilda Iturrizar andrearen parkean ohikoa da, ahateen betiko parkean, eta gero eta gehiago hirian zehar.

tórtola turca — *Bai, txolarreei lehia egiten ari naiz: ogi zati bat ikusi eta hondarrera jaurtitzen naiz…*

Europako usapalaren argazki on bat erakutsi nahi nizuke, ekialdeko lehengusina baino koloretsuagoa, baina oraindik ez dugu zorterik izan ikusteko eta ederra ateratzeko. Espero dezagun iraila aldera gure Arraiz maitean agertzea. Ordura arte… Bakea!