Santoña – Txoritxikiak

Lertxun gorria versus aingira liskarzale

Santoña, larunbata morning, egun eguzkitsua eta epela. Paseo polita padura-eremu osoan, eta ez da ikusten lertxun despistaturen bat eta kaio batzuk besterik. Eta eguzkia estutzen. Une batez atseden hartzeko itzalaren bila, irudi bat gurutzatzen zaigu begiaren ertzetik…

Padura osoa niretzat bakarrik, ez dago lehiarik gaur.

… eta itsasertzetik urari ikusmira txikiak botaz paseatzen den lertxun gorri fantastiko honetara bideratzen ditugu gure begiradak.

Ezer ez hemendik, ezer ez handik… ezta ganba triste bat ere mokora eramateko…

Argazkilariak ez du arnasarik hartzen kamera prestatzen duen bitartean. Gure txakurtxoak ere tentsioa antzeman du eta itzal baten bila doa korrika, tarte luze batean mugitu gabe egongo garela jakinda.

Gure ardeida ederrak bere moko luzea arpoi gisa apuntatzen du, bere helburua finkatuz…

… eta klik batek irauten duen bitartean, gure begiak kliskatzeko astirik eman gabe, bere harrapakinaren bila abiatu da.

Ez dirudi hain erraza aingira ateratzea, borroka txiki bat gertatzen da…

… eta lertxunaren burua bere mokoan tinko harrapatutako zerbaitekin azaleratzen da…

…eta ikusten dugu oso aingira eder bat bihurritzen…

Hartu egin dut!, harrapatu dut, baduuuuut!

…estilete zorrotz horretan kiribilduz, bere harrapatzailetik askatzeko modua bilatuz…

Grrrmpf aska gnazazu gmokoa! Ez gdidazula arnasa hartzen uzten!

…ia bere burutik gora igoz…

…bere burutik xukatu nahian eta bere burua matxinatuz, mokoaren behealdeari tinko hozka egiten dion punturaino. Eta ez da askatzen!!!

Aska nazazu jada! Eman amore zure patuari!

Une batez badirudi horrela geratuko direla, tauletan. Lertxunak ez du aingiraz desegiten, eta aingira ez da mokotik askatzen.

Ez didazu aukerarik utzi, onengatik nahi ez baduzu, gogorrengatik izango da…

Harik eta hegaztiak mugimendu pare bat ematen dizkion arte, lurraren kontra kolpeak ematen dizkion arte, astinaldiak ematen dizkion arte, uretan gogor astintzen duen arte…

Orain bai, ez dut uste matxinatuko zaidanik…

…eta borroka irabaztea lortzen du. Eta segituan lertxunak egiten duen honek harritu egiten gaitu:

Mmmm, badirudi ez dela mugitzen. Ez nauzu engainatuko?

Emeki-emeki bere harrapakina belar gainean uzten du, une batez behatzen dio…

… eta buelta ematen du. Lan gogorra egin duzu eta orain ez duzu jaten?

Kontuan izan behar dugu oraintxe bertan jaten badut, nekatuta nagoenez hura menderatzea kostatu zaidanaren ondoren, gaixotu egingo nau…

Ba despentza betetzen ariko da. Edo neskalagunarentzako opari bat ote zen?

Bai nahi zenukete aingira hau paella on baterako. Ale! Ogitartekoa jatera!

Eta han utzi genuen, ur azala berriro ere arakatuz, igandeko otordua prestatuz.

Eskerrik asko, arderea purpurea, bikaina izan da!

Garza imperial versus anguila peleona

Santoña, sábado morning, soleado y cálido día. Extenso paseo por toda la zona de marismas sin ver más que alguna garceta despistada y unas cuantas gaviotas. Y el sol apretando. Buscando la sombra para descansar un ratito se nos cruza una imagen por el rabillo del ojo…

Toda la marisma para mí solita, no hay competencia hoy.

…y enfocamos nuestras miradas hacia esta fantástica garza imperial que se pasea por la orilla echando pequeños vistazos al agua.

Nada por aquí, nada por allá…ni una triste gamba que llevarme al pico…

El fotógrafo ni respira mientras prepara la cámara. Hasta nuestra perrita ha detectado la tensión y corre a buscar una sombra, sabiendo que vamos a estar un ratito largo sin movernos.

Nuestra preciosa ardeida apunta con su largo pico a modo de arpón fijando su objetivo…

…y en lo que dura un click sin darnos tiempo a pestañear ya se ha lanzado a por su presa.

No parece tan fácil sacarla, se produce una pequeña pelea…

…y la cabeza de la garza emerge con algo firmemente atrapado en su pico…

…que resulta ser una hermosísima anguila, retorciéndose…

…y enroscándose en el afilado estilete, buscando la forma de liberarse de su captora…

Getedegesdenroscarenmipico!Genomedejasrespirar!

…casi trepando por su cabeza…

…intentando escurrirse y rebelándose hasta el punto en que muerde firmemente la parte inferior del pico. Y no se suelta!!!

Durante unos instantes parece que se van a quedar así, en tablas. Ni la garza se deshace de la anguila ni la anguila se suelta del pico.

No me has dejado opción, si no quieres por las buenas, será por las malas…

Hasta que el ave le da un par de meneos, golpes contra el suelo, sacudidas, la agita en el agua con decisión…

…y consigue ganar la pelea. Y lo siguiente que hace la garza nos sorprende:

Mmmm, parece que ya no se mueve. No me estarás engañando?

Deposita a su presa muy suavemente sobre la hierba, la observa unos instantes…

…y se da media vuelta. ¿Ha realizado un trabajo tan duro y ahora no se la come?

Vamos a ver, que si me la como ahora que estoy cansada después de lo que me ha costado dominarla, me va a sentar mal…

Pues estará llenando la despensa. ¿O quizás era un regalo para su novia?

Ya quisierais vosotros esta anguila para una buena paella. Ale! A comer bocadillo!

Y allí la dejamos, oteando de nuevo la superficie del agua, preparando la comilona del domingo.

Gracias, arderea purpurea, ha sido genial!

Paraiso de garcillas bueyeras: Santoña

Ayer amaneció el día fresquito pero sin lluvia y decidimos acercarnos hasta Santoña por si caía algún pajaruelo perdido entre la bruma y las marismas.

No habíamos llegado aún cuando descubrimos en una campa junto a la carretera un pequeño mar de garcillas bueyeras, disputándose el honor de picotear entre las dos únicas vacas presentes.

Mientras mi fotógrafo preferido las sacaba bien guapas, yo me distraía con un busardo y un milano real. Y saludando a los perrillos de la zona.

Las garcillas parecían no tener miedo de los humanos. O no nos vieron peligrosos…

En cinco minutos se van y nosotras seguimos a lo nuestro.

Seguimos camino hasta la primera extensión de marisma. La marea estaba bastante baja y los animalicos se veían muy lejos, como este archibebe claro que nos vigilaba en la distancia.

Ahora porque me ven de cerca, pero al principio me han confundido con otro…

Sin embargo, el zarapito real nos hizo el honor de aproximarse para la foto.

Y yo pegando grititos para que se marchen, pero no se dan por aludidos

En Cicero, junto a la marisma, en una campita acotada. Tres veces nos pidió una foto este petirrojo.

Primero en el árbol, luego en la valla y ahora aquí…¡Me ha faltado saltar sobre el perro guardián!

Y una bandada de jilgueros nos amenizó bajo la ligera lluvia que caía.

Bajo la lluvia toda la comida sabe más fresca…

Ya en el puerto de Santoña, este elegante gaviota sombría con su mejor perfil destacaba contra el sombrío fondo nuboso.

No hay como un buen fondo para resaltar mi belleza natural

Y estos divertidos cormoranes muy jóvenes, como se deduce de su vientre blanquecino y la cara de todavía polluelos que tienen. Las patas son aún claras, no oscuras como las de los adultos. Hasta el tamaño era reducido, como se aprecia al compararlo con la gaviota reidora que los acompañaba.

Somos cormoranes moñudos, somos más pequeños que nuestro primo el cormorán grande

En nuestro última vuelta hacia el dique separador entre la canal de Boo y la marisma de Solija (o Bengoa, depende de quién la nombre), se nos cruzó un andarríos despistado por el centro del pueblo.

Oscurecía ya en esos momentos, propiciando el éxodo masivo de garcillas hacia este reposadero y tuvimos la suerte de coincidir con un grupo de pajareros disfrutones, una encantadora gente de Salamanca con la que compartimos esta maravillosa estampa…

Nuestro árbol de Navidad favorito.

Maravillosa Santoña, como siempre.

Zirtxileko paradisua: Santoña

Atzo eguna fresko baina euririk gabe esnatu zen, eta Santoñara hurbiltzea erabaki genuen, lanbro eta paduren artean galdutako txoritxoren bat eroriko ote zen.

Oraindik ez ginen iritsi, errepide ondoko zelai batean zirtzileko itsaso txiki bat aurkitu genuenean, han zeuden bi behi bakarren artean mokoka aritzeko ohoreko borrokatzen.

Nire argazkilari kuttunak eder-ederrak ateratzen zituen bitartean, ni arreta galtzen ari nintzen zapelatz arrunt batekin eta miru erreal batekin. Eta inguruko txakurtxoak agurtzen.

Zirtzilek gizakien beldurrik ez zutela zirudien. Edo ez gintuzten arriskutsutzat hartu.

Bost minututan joan egiten dira, eta guk geureari jarraitzen diogu.

Paduraren lehen hedaduraraino jarraituko dugu. Marea nahiko behera zegoen, eta animalitxoak oso urrun ikusten ziren, kulixka zuri honek urrunean begiratzen gintuen bezalakoa

Orain hurbiletik ikusten nautelako, baina hasieran beste batekin nahastu nautelako

Hala ere, hurbildu zen kurlinta haundiak argazkian agertzeko ohorea egin zigun.

Eta nik garrasitxoak egiten ditut alde egin dezaten, baina ez dira aipagarritzat hartzen.

Ciceron, paduraren ondoan, zelaitxo hesitu batean. Hiru aldiz eskatu digu argazki bat txatxangorri honek.

Lehenengo zuhaitzean, gero hesian, eta orain hemen! Txakur gainean saltatzea falta zait ba!

Eta karnatxilu saldo batek girotu gintuen egiten ari zuen leun euripean.

Santoñako portuan, kaio ilun dotore hura, bere soslairik onenarekin, hodei-hondo ilunaren kontra nabarmentzen zen.

Ez dago nire edertasun naturala nabarmentzeko giro on bat bezala

Eta ubarroi dibertigarri hauek, oso gazteak beren sabel zurixkatik eta oraindik dituzten txita aurpegitik ondoriozta daitekeenez. Hankak oraindik argiak dira, ez helduenak bezain ilunak. Tamaina ere txikia zen, haiekin zihoan kaio irrizalearekin konparatzean ikus daitekeenez.

Ubarroi mottodunak gara, gure lehengusu ubarroi handia baino txikiagoak gara.

Booko ubidearen eta Bengoako paduraren arteko dike bereizgarrira egin genuen azken paseoan, herriaren erdi-erditik despistatuko kulixka txiki bat gurutzatu zitzaigun.

Ilundu egin zen une hartan, koartzako itzainetako exodo masiboa pausaleku horretarantz bultzatuz, eta zortea izan genuen txori-zale talde batekin bat egiteko, Salamancako jende xarmagarri batekin, zeinarekin partekatu baikenuen irudi zoragarri hau.

Gure Gabonetako zuhaitz gogokoena.

Santoña zoragarria, beti bezala.

Hegazti egindako dotorezia: lertxunen istorio bat

Itxura hauskorra izan arren, bere gorputz estilizatuak eta hanka luze eta indartsuek ibaiaren korronteetan eusten uzten diete: oinek aurrerantz eta atzerantz begira dauden hiru hatz dituzte, eta egonkortasuna ematen diete, ura mugitu arren.

Lertxunen lepo luzeak orno zerbikalak aldatuta ditu, S forman bihurritu ahal izateko, eta luzeagoa da eguneko lertxunetan gauekoetan baino. Lepo horrek hegaz uzkurtzen da, eta profil berezia osatzen du.

Lepoa uzkurtuta, hankak luzatuta, behatzatxoak ura ukitzen

Haien arrantza modua moko luzearen mugimendu azkarra da, arpoi formakoa, eta mota guztietako harrapakinak lortzen dituzte: arraintxoak, krustazeoak, baita beste hegazti batzuen txitak ere, haragijaleak baitira.

Gure hezegune eta ibaietan lertxun batzuk ikus eta goza ditzakegu, begi hutsez, eta, hasteko, beti zelatan dagoen koartza grisa…

Abusuko ur-jauzian kokatua, ohituraz dudan bezala

..eta bere ahaide hurbila, koartza inperiala.

Santoñako paduretan dut nire aterperik onena…

Idi-lertxuntxo, mundu osoan ezaguna, behien artean kulunkatzen diren euliez elikatzen delako

Hemendik, zomorroak euli beltzetan, zomorro koxkorretan, tábano erraldoietan katalogatu daitezke…

…eltxo pikantoiak, kakalardoen bat eta matxinsalto despistatu pare bat…

Baina ez joan Arraiz mendira, lehengoan izan bainintzen eta behiek ez zidaten utzi ezta hurbiltzen ere…

…eta atseden bat hartzeko lo kuluxka bat ur ondoan egitea baino hoberik ez dago.

Gartzeta handia, grisakoarena antzekoa, zuria eta moko laranjakoa.

Eta arreba txikia, gartzeta zuria. Inpoluta, dotore, oso estilizaturik, dotorea baino gehiago. Ibileko moduak ere kopete handikoak dira. Santoñako uretan enperatriza da.

Pa ‘cursi hau idazten duena. Maiteminduta daukadala badakit, baina uste dut urrunegi joan dela

Hunkitzen banaiz. Ikusten dudan bakoitzean gero eta politagoaaaa iruditzen zait.

Lertxuntxo zuria, Abusuko zubiaren gainetik ikusita. Arrantzan ari zen.

Hartzen uzten ez diren karramarroekin borrokan.

Hain eguzki bikainarekin dantza besterik ez zait geratzen.

Jakina, «ardeidae» mota gehiago daude (izena ere etereoa da), hainbeste lertxunen eta antzekoen artean martinete arrunta dugu. Gaztetxo hori Salburuako hezeguneetan hurbildu zitzaigun, Gasteizko erdigunean dagoen oasi horretan.

Goiz osoa zuhaitzaren azpian ezkutaturik, eta bost minututan hogei argazkilari iritsi dira.

Eta agur esateko, Sorollaren koadro batetik pasa litekeen irudi hau, margolari handiak hegaztiak irudikatu nahi izan balitu. Ilunabarraren argiak eta uraren distirak lertxun gris hau Santoñako paduretan gaua igaroko duen ostatuetarantz egiten duen hegaldian kokatzen dute.

Hegan egiten joaaateeennnn, hegan egiten etortzeeeennn

Argi dago lertxunak gustatzen zaizkidala, ezta?