Etiqueta: udaberria

Myocastor coipus: coipú, edo koipú auzokoentzat. Hego Amerikatik datorren espezie inbaditzaile batez ari gara, zehazki Txile aldetik datorrenaz, kastor atsegin baten itxura duena.

Txingudiko badian antzematen hasi ziren, joan den XX. mendeko 70eko hamarkadan, eta bere presentzia, dirudienez, Frantzia hegoaldeko peleta-industriako aleen ihesari zor zaio.

Ordutik, Gipuzkoan eta Nafarroan zehar sakabanatu da, heltzen
Arango haranara, non erabat ezarri diren.

Uretako bizitzarako oso ondo prestatutako ugaztuna da; izan ere, amaren sabelaren bi aldeetan jarritako bularrek aukera ematen diete kumeei igeri egiten duten bitartean elikatzeko.

Koipuek sustraiei lurra laxatuz hozka egiten dieten moduak ere badu eraginik ibaiertz eta ur-ibilguetan.

Uretako landarediaz elikatzen dira, eta, horrela, murriztu egiten da hegazti urtarrek habiak egiteko erabiltzen duten azalera, eta kaltea eragiten du
arrainako ugaltze eremuan . Eta patata edo azenario labore batera hurbiltzen direnean… oso apetatsua dira:guztia haginka egiten dute, uzta hondatuz.

4 eta 10 kg artean pisatzen du, eta karraskari handienetako bat da. Gorputzaren luzera 40-60 cm-koa da, eta isatsa 30-45 cm-koa, luzea eta ezkatatsua da.

Kanpoko ilajeak tonu marroi ilun eta distiratsuak ditu, eta azpian ile grisezko geruza bat du. Muturrean adabaki zuri bat du, eta ebakitzeko haginak laranja distiratsuak dira, espezieko arretan hobeto ikusten direnak.

Begiak eta belarriak oso tamainu txikia dituzte, eta hankek, berriz, behatzen arteko mintzak dituzte, uretako joan-etorrietan laguntzeko. Goiko ile latzak balio komertzial handiko beheko ilea estaltzen du.

Urte osoan erreproduzitu daiteke. Emeak bizitzako lehen urtean heltzen dira sexu-heldutasunera. Hemeretzi asteko haurdunaldiaren ondoren, ilez estalitako bost eta sei kume artean jaiotzen dira.

Edoskitzeak zortzi aste irauten du, baina jaiotzerakoan ebakitzeko haginak ondo garatuta dituzte jada eta bigarren egunean igeri egiteko gai dira

Espezie inbaditzaile horren hedapena neguan tenperatura asko jaisten ez den eremuetara mugatzen da. Batzuek esango lukete Euskadin giro freskoa dugula, baina klima-aldaketari esker, gero eta gehiago sentitzen gara Euskadi Tropikal batean bezala… eta haiek hori nabaritzen dute.

Espezie hori kolonizatzeko ahalmena duenez eta espezie autoktonoentzat, habitatentzat edo ekosistementzat mehatxu larria denez, abuztuaren 2ko 630/2013 Errege Dekretuak araututako Espezie Exotiko Inbaditzaileen Espainiako Katalogoan sartu da, eta Espainian debekatuta dago ingurune naturalean sartzea , baita edukitzea, garraioa, trafikoa eta merkataritza.

Hain itxura gozoa du, hain potxoloa… eta gero uretatik irteten da, isats luzeari begiratzen diozu, ulertzen duzu zergatik deitzen dioten arratoi-igaraba eta korrika irteteko gogoa ematen dizu!

Espezie inbaditzailea izan arren, esperientzia polita izan zen ama eta kumea ahate eta txirritxoen artean igerian ikustea.

Fuente: Wikipedia